Multifaktöriyel ve kompleks bir hastalık olan obezite, dünyada önlenebilir ölümlerin ikinci nedenidir. En basit ve etkili obezite tanı yöntemlerinden biri olan BKİ değerinin, 30 kg/m2 ve üstü olan herkesin ağırlık kontrolüne ve tedavisine ihtiyacı olduğu bildirilmektedir. Ancak tedavisi oldukça güç ve karmaşıktır. Günümüzde klinik çalışmalarda, kilo kaybı için uygulanan diyetlerin hiçbirinin üstünlüğü kanıtlanmamıştır. Vücut ağırlığı kaybı için, genellikle, dengeli bir hipokalorik diyet önerilmektedir. Makro besin ögelerinin enerji örüntüsünün değişiminin sağlanması çoğu zaman kilo kaybında etkilidir, ancak bunun tersini gösterir çalışmalar da mevcuttur. Günümüzde, obezite tedavisinde besin alımının ve enerji harcamasının dışında, beslenme saati konusu üzerinde çalışmalar artmıştır. Aralıklı açlık (oruç), birbirini takip eden yeme ve açlık döngülerinden oluşan beslenme biçimidir. Periyodik olarak tekrarlanana bu beslenme saatinin/ritminin, sağlığa yardımcı veya hastalık önleyici etkilerinin olabileceği düşünülmektedir. Genellikle bu durumu, açlık döneminde hem keton kullanımının hem de beyin ve otonomik sinir sisteminin besin yoksunluğuna karşı adaptasyon yanıtları aracılığı ile gerçekleştirdiği düşünülmektedir. Aralıklı açlığın, çeşitli zamansal ritimleri bulunmaktadır. Her ritmin kendine özgü avantajları ve dezavantajları belirlenmiştir. Seçilecek ritmin gündelik hayata uyumlu olması büyük bir önem taşırken, açlık sırasında vücuda hiçbir şekilde enerji/kalori alınmaması şarttır. Aralıklı açlık diyetlerinin, enerji kısıtlaması ile yapılan diyetlerin yerine geçip geçemeyeceği ve uzun vadede ağırlık kaybını destekleyip desteklemediklerini anlamak üzerine çalışmalar devam etmektedir. Vücut ağırlığı yönetiminde; tüm besin ögesi gereksinimini yeterli ve dengeli almak, olması gereken vücut ağırlığını sağlamak ve sürdürmek, doğru ve kalıcı beslenme alışkanlıkları kazandırmak gereklidir. Bu makalenin amacı ağırlık kaybı diyetlerinde yeni yaklaşımları değerlendirmektir.
Anahtar Kelimeler: Diyet, ağırlık kaybı, obezite, kalori kısıtlaması, açlık diyeti
|
