Multifaktöriyel ve kompleks bir hastalýk olan obezite, dünyada önlenebilir ölümlerin ikinci nedenidir. En basit ve etkili obezite taný yöntemlerinden biri olan BKÝ deðerinin, 30 kg/m2 ve üstü olan herkesin aðýrlýk kontrolüne ve tedavisine ihtiyacý olduðu bildirilmektedir. Ancak tedavisi oldukça güç ve karmaþýktýr. Günümüzde klinik çalýþmalarda, kilo kaybý için uygulanan diyetlerin hiçbirinin üstünlüðü kanýtlanmamýþtýr. Vücut aðýrlýðý kaybý için, genellikle, dengeli bir hipokalorik diyet önerilmektedir. Makro besin ögelerinin enerji örüntüsünün deðiþiminin saðlanmasý çoðu zaman kilo kaybýnda etkilidir, ancak bunun tersini gösterir çalýþmalar da mevcuttur. Günümüzde, obezite tedavisinde besin alýmýnýn ve enerji harcamasýnýn dýþýnda, beslenme saati konusu üzerinde çalýþmalar artmýþtýr. Aralýklý açlýk (oruç), birbirini takip eden yeme ve açlýk döngülerinden oluþan beslenme biçimidir. Periyodik olarak tekrarlanana bu beslenme saatinin/ritminin, saðlýða yardýmcý veya hastalýk önleyici etkilerinin olabileceði düþünülmektedir. Genellikle bu durumu, açlýk döneminde hem keton kullanýmýnýn hem de beyin ve otonomik sinir sisteminin besin yoksunluðuna karþý adaptasyon yanýtlarý aracýlýðý ile gerçekleþtirdiði düþünülmektedir. Aralýklý açlýðýn, çeþitli zamansal ritimleri bulunmaktadýr. Her ritmin kendine özgü avantajlarý ve dezavantajlarý belirlenmiþtir. Seçilecek ritmin gündelik hayata uyumlu olmasý büyük bir önem taþýrken, açlýk sýrasýnda vücuda hiçbir þekilde enerji/kalori alýnmamasý þarttýr. Aralýklý açlýk diyetlerinin, enerji kýsýtlamasý ile yapýlan diyetlerin yerine geçip geçemeyeceði ve uzun vadede aðýrlýk kaybýný destekleyip desteklemediklerini anlamak üzerine çalýþmalar devam etmektedir. Vücut aðýrlýðý yönetiminde; tüm besin ögesi gereksinimini yeterli ve dengeli almak, olmasý gereken vücut aðýrlýðýný saðlamak ve sürdürmek, doðru ve kalýcý beslenme alýþkanlýklarý kazandýrmak gereklidir. Bu makalenin amacý aðýrlýk kaybý diyetlerinde yeni yaklaþýmlarý deðerlendirmektir.
Anahtar Kelimeler: Diyet, aðýrlýk kaybý, obezite, kalori kýsýtlamasý, açlýk diyeti
|
