Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de infertilite hemşireliğinin gelişimini incelemektir.
Yöntem: Çalışma Google akademik, Sicendirect ve PubMed veri tabanları üzerinden ‘infertilite, infertilite hemşireliği, hemşirelik, Türkiye’de infertilite hemşireliği, infertilite hemşireliğinde gelişmeler’ terimleri ile yapılan taramalar sonucu tam metnine ulaşılan çalışmaların derlenmesi ile hazırlanmıştır.
Bulgular: İnfertilite oranı gerek Türkiye’de gerekse dünyada gün geçtikçe artmaktadır. İnfertilite fiziksel, psikolojik, sosyal, emosyonel ve finansal boyutları olan çok yönlü bir süreçtir. Çiftler bu süreçte sıklıkla stres, anksiyete, sosyal izolasyon, suçluluk, çaresizlik, depresyon, statü kaybı ve maddi zorluklar ile yüz yüze gelirler. Doğal yolla gebe kalamayan çiftler çözüm olarak Yardımcı Üreme Teknikleri (YÜT) merkezlerine başvururlar. Uluslararası Hemşirelik Örgütleri İnfertilite Hemşireliğini yeni bir klinik uzmanlık alanı olarak görmeye başlamışlardır. Çiftlerle en fazla iletişime giren hemşirelerin omuzlarına artan sorumluluklar yüklemiş ve hemşireleri bireysel ve mesleki niteliklerini geliştirme zorunluluğu ile karşı karşıya bırakmıştır. Birçok ülkede İnfertilite hemşireliği ile ilgili kliniksel uygulamalarda bu alana özgü bilgi, beceri ve eğitim düzeyleri açısından çeşitlilik gösterirken, ülkemizde ise yasal olarak infertilite hemşirelik alanı ile ilgili uzmanlık alanı bulunmamasının yanı sıra Kadın Doğum Hemşireliğinin yetki ve sorumlulukları içerisinde dahi yer almamıştır. Ülkemizde 150 üzeri YÜT merkezi vardır ve buralarda çalışan yaklaşık 600 hemşirenin uygulama standartları belli olmadığı söylenebilir. Bu olumsuzluklara rağmen 2008 yılında infertilite hemşireliği ile ilgili iki dernek kurulmuş, kongreler yapılmakta, hemşirelik lisans üstü ders programlarında ders olarak yer almakta, tez çalışmalarına konu olmaktadır.
Sonuç: İnfertilite Hemşireliği çalışma alanı ve hasta grubu nedeni ile özel bir dal hemşireliğidir, ancak ülkemizde gelişmekte olan bu özel dal hemşireliğinin uygulama standartları henüz netleşmemiştir. Bu nedenle günümüzde hala infertilite alanında çalışan hemşirelerin bu alana özgü klinik bilgi, beceri ve eğitim düzeyleri açısından farklılıklar vardır ve bu hemşirelerin klinik uygulamalarının nasıl tanımlanacağı çok açık değildir. Ülkemizde bu alana özgü yasal bir eğitim ya da sertifika uygulaması olmadığı gibi bu zorlu alanda görev alan hemşirelerin üstlendikleri rollerin tanımlanmasına yönelik yapılmış herhangi bir çalışmaya da rastlanmamaktadır. (ORCID ID: 0000-0002-8015-0644)
Anahtar Kelimeler: İnfertilite, Hemşirelik, İnfertilite hemşireliği,
|
