Günümüzde artan sağlık problemlerinin en önemli nedenlerinin başında sağlıksız beslenme gelmektedir. Sanayileşmiş ülkelerdeki ölüm nedeni yüksek oranda kardiyovasküler hastalıklar ve kanserdir. Sağlıklı beslenme ile yaşam tarzının düzenlenebilmesi özellikle kanser gibi artan problemlerinin azaltılmasında alınabilecek önemli önlemler arasındadır. Serbest radikallerin oluşturduğu oksidasyon reaksiyonlarını durduran ya da yavaşlatan bileşikler, antioksidanlardır. Antioksidanlar vücut tarafından sentezlendiği gibi (endojen), doğal besinlerin tüketimiyle de (ekzojen) alınabilirler. Sağlıklı bir diyette antioksidan içeriği yüksek besinlerin tüketimi büyük önem taşımaktadır. Vücutta antioksidan miktarının azalması ciltte kırışıklık, hızlı yaşlanma, diyabet, kanser, Alzheimer, Parkinson ve kalp-damar hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Özellikle antioksidan zengini ahududu, böğürtlen, nar, çilek, vişne, kiraz, erik, üzüm, lahana, pancar, patlıcan gibi koyu kırmızı ve mor renkli meyve ve sebzelerin bazı kanser tipleri, damar ve kalp rahatsızlıkları gibi erken ölümlere neden olan bazı hastalıkların ortaya çıkışını engellemede çok etkili olduğu yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Son yıllarda araştırıcılar bu bileşiklerin anti-kanser etkisinde rol alan moleküler mekanizmaların aydınlatılmasına yönelmiştir. Bu derleme, ülkemizde yetişen nar, karadut, kuşburnu, mor havuç, kızılcık gibi antioksidan kapasitesi yüksek meyve türlerinin yapısal özellikleri, biyolojik etkileri ve anti-kanser etki mekanizmaları tartışmak amacıyla yazılmıştır. Sonuç olarak antioksidan kaynağı olan antosiyaninlerden zengin kırmızı mavi ve mor meyveler yüksek antioksidan kapasitesiyle kansere karşı olumlu etkilerinin olabileceğini öne sürdüren çalışmalar bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Antioksidan kapasite, kızılcık, kanser
|
