Günümüzde artan saðlýk problemlerinin en önemli nedenlerinin baþýnda saðlýksýz beslenme gelmektedir. Sanayileþmiþ ülkelerdeki ölüm nedeni yüksek oranda kardiyovasküler hastalýklar ve kanserdir. Saðlýklý beslenme ile yaþam tarzýnýn düzenlenebilmesi özellikle kanser gibi artan problemlerinin azaltýlmasýnda alýnabilecek önemli önlemler arasýndadýr. Serbest radikallerin oluþturduðu oksidasyon reaksiyonlarýný durduran ya da yavaþlatan bileþikler, antioksidanlardýr. Antioksidanlar vücut tarafýndan sentezlendiði gibi (endojen), doðal besinlerin tüketimiyle de (ekzojen) alýnabilirler. Saðlýklý bir diyette antioksidan içeriði yüksek besinlerin tüketimi büyük önem taþýmaktadýr. Vücutta antioksidan miktarýnýn azalmasý ciltte kýrýþýklýk, hýzlý yaþlanma, diyabet, kanser, Alzheimer, Parkinson ve kalp-damar hastalýklarýnýn ortaya çýkmasýna neden olabilmektedir. Özellikle antioksidan zengini ahududu, böðürtlen, nar, çilek, viþne, kiraz, erik, üzüm, lahana, pancar, patlýcan gibi koyu kýrmýzý ve mor renkli meyve ve sebzelerin bazý kanser tipleri, damar ve kalp rahatsýzlýklarý gibi erken ölümlere neden olan bazý hastalýklarýn ortaya çýkýþýný engellemede çok etkili olduðu yapýlan çalýþmalarla kanýtlanmýþtýr. Son yýllarda araþtýrýcýlar bu bileþiklerin anti-kanser etkisinde rol alan moleküler mekanizmalarýn aydýnlatýlmasýna yönelmiþtir. Bu derleme, ülkemizde yetiþen nar, karadut, kuþburnu, mor havuç, kýzýlcýk gibi antioksidan kapasitesi yüksek meyve türlerinin yapýsal özellikleri, biyolojik etkileri ve anti-kanser etki mekanizmalarý tartýþmak amacýyla yazýlmýþtýr. Sonuç olarak antioksidan kaynaðý olan antosiyaninlerden zengin kýrmýzý mavi ve mor meyveler yüksek antioksidan kapasitesiyle kansere karþý olumlu etkilerinin olabileceðini öne sürdüren çalýþmalar bulunmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Antioksidan kapasite, kýzýlcýk, kanser
|
