Beslenme alışkanlıkları son yılların en güncel ve önemli toplumsal konularından biridir. Bitkisel bazlı, protein ağırlıklı, vegan, vejetaryen, çiğ (raw), ketojenik, paleo (taş devri) gibi farklı beslenme alışkanlıkları dünya çapında hızla yayılmıştır. Türkiye’de özellikle vejetaryen veya vegan beslenme alışkanlığına sahip pek çok insan vardır ve bu sayı giderek artmaktadır. Bu nedenle vegan/vejetaryen beslenenlere yönelik açılan dükkân, restoran ve kafelerin sayısı hızla artmakta ve kurumsal gıda firmaları ürün portföylerinde bu tarz beslenmeye yönelik ürünlere de yer vermektedir. Yenilikçi (farklı) beslenme alışkanlıklarına yönelik yazılı ve görsel medyada tüketiciyi yanıltabilecek veya yeterince bilgilendirmeyen içeriklerin sık sık yer aldığı görülmektedir. Son yıllarda yaygınlaşarak trend (eğilim) haline gelen beslenme (diyet) tipleri üzerine toplumsal sağlığı riske atmamak adına toplumun güvenilir kaynaklarca bilgilendirilmesi önemlidir. Bu bakış açısı doğrultusunda geliştirilen kişiselleştirilmiş beslenme ise kişinin genetik yapısı göz önünde bulundurularak özel beslenme listeleri oluşturulmasını ve bu sayede hastalıkların önlenmesi veya iyileştirilmesi ve kişinin daha kaliteli bir hayat sürmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Dolayısıyla, bu beslenme eğilimlerini tüketicilere bilgi kirliliğine yol açmayacak şekilde tanıtmak ve sağlıklı beslenme konusunda onlara tarafsızca rehberlik etmek önem taşımaktadır. Bu derleme çalışmanın amacı son yıllarda popüler hala gelen vejetaryen, vegan, çiğ, fleksitaryen gibi beslenme eğilimlerini; kan grubuna göre, paleo, pegan, ketojenik, DASH, zone, alkali ve makrobiyotik diyetleri ve kişiselleştirilmiş beslenme kavramını ele almaktır.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Diyet, Kişiselleştirilmiş Beslenme, Vegan, Vejetaryen
|
