Beslenme alýþkanlýklarý son yýllarýn en güncel ve önemli toplumsal konularýndan biridir. Bitkisel bazlý, protein aðýrlýklý, vegan, vejetaryen, çið (raw), ketojenik, paleo (taþ devri) gibi farklý beslenme alýþkanlýklarý dünya çapýnda hýzla yayýlmýþtýr. Türkiye’de özellikle vejetaryen veya vegan beslenme alýþkanlýðýna sahip pek çok insan vardýr ve bu sayý giderek artmaktadýr. Bu nedenle vegan/vejetaryen beslenenlere yönelik açýlan dükkân, restoran ve kafelerin sayýsý hýzla artmakta ve kurumsal gýda firmalarý ürün portföylerinde bu tarz beslenmeye yönelik ürünlere de yer vermektedir. Yenilikçi (farklý) beslenme alýþkanlýklarýna yönelik yazýlý ve görsel medyada tüketiciyi yanýltabilecek veya yeterince bilgilendirmeyen içeriklerin sýk sýk yer aldýðý görülmektedir. Son yýllarda yaygýnlaþarak trend (eðilim) haline gelen beslenme (diyet) tipleri üzerine toplumsal saðlýðý riske atmamak adýna toplumun güvenilir kaynaklarca bilgilendirilmesi önemlidir. Bu bakýþ açýsý doðrultusunda geliþtirilen kiþiselleþtirilmiþ beslenme ise kiþinin genetik yapýsý göz önünde bulundurularak özel beslenme listeleri oluþturulmasýný ve bu sayede hastalýklarýn önlenmesi veya iyileþtirilmesi ve kiþinin daha kaliteli bir hayat sürmesini saðlamayý amaçlamaktadýr. Dolayýsýyla, bu beslenme eðilimlerini tüketicilere bilgi kirliliðine yol açmayacak þekilde tanýtmak ve saðlýklý beslenme konusunda onlara tarafsýzca rehberlik etmek önem taþýmaktadýr. Bu derleme çalýþmanýn amacý son yýllarda popüler hala gelen vejetaryen, vegan, çið, fleksitaryen gibi beslenme eðilimlerini; kan grubuna göre, paleo, pegan, ketojenik, DASH, zone, alkali ve makrobiyotik diyetleri ve kiþiselleþtirilmiþ beslenme kavramýný ele almaktýr.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Diyet, Kiþiselleþtirilmiþ Beslenme, Vegan, Vejetaryen
|
