İnorganik elementler, vücudumuzda düzenleyici görevinde aktif olarak rol olan bileşiklerdir. Kalsiyum minerali vücudumuzda en fazla bulunan inorganik elementtir. Beslenmemiz yoluyla alınımı, geri emilimi ve vücuttan atılımına göre; pozitif ve negatif kalsiyum dengesi gibi sonuçlarla karşılaşırız. Bu iki durumdan herhangi birinin oluşması vücudumuzda değişik yanıtlar oluşturmaktadır. Vücuda alınan kalsiyumun biyoyararlılığının yüksek olması için bağırsak sağlığımız önemli bir rol oynamaktadır. Bağırsak mikrobiyotasında bulunan probiyotikler, kommensal ve patojen mikroorganizmalar, konakçı ile sürekli etkileşim halindedir. Günlük diyetimizle aldığımız prebiyotikler, bağırsaklarda bulunan mikrobiyal mekanizmaların uyarımını ve sağlıklı bir şekilde çalışmayı devam ettirmesini sağlamaktadır. Beslenmeyle vücudumuza aldığımız prebiyotikler, değişikliğe uğramadan kolona geldiklerinde; özellikle bifidobakteriler tarafından betafruktofuranozidaz enzimi varlığında hidrolize olurlar. Fermantasyon sonucunda ortamda kısa zincirli yağ asitleri, organik asitler ve kısa zincirli karboksil asitler meydana gelir. Gastrointestinal kanalda emiliminin çoğunu gerçekleştiren kalsiyum; prebiyotiklerin etkileri sonucu oluşan son ürünlerin etkileriyle emilimini pozitif yönde etkilemektedir. Kalsiyum emilimi ve buna bağlı kemik sağlığını olumlu yönde etkileyen prebiyotikler; sindirilmeyen oligosakkaritler kabul edilmektedir. Fruktooligosakkaritler, galaktooligosakkaritler, oligofruktoz ve inülin kalsiyum emilimini destekleyici yönde metabolize olmaktadırlar. Ksilooligosakkaritler (XOS), beta-glukanlar, arabinoksilanlar gibi bileşiklerin, prebiyotik etkilerinden bahsedilmiştir ama çalışmalar kemik metabolizması üzerine yeterli değildir. Çalışmalar ağırlıklı olarak; oligosakkaritler, galaktooligosakkaritler, fruktooligosakkaritler, oligofruktozlar,inülin ve SCF’ler üzerine yapılmaktadır. Bu çalışmada kalsiyum mineralinin biyoyararlılığı ve bunu etkileyebilecek sebepler; beslenmemizde yer alan prebiyotiklerin gastrointestinal kanal aracılığıyla kalsiyum metabolizması ve kemik sağlığına yönelik etkileri incelenmiştir. (Bu çalışma İstanbul Aydın Üniversitesi Yüksek Lisans Tez Çalışması Kapsamında Hazırlanmıştır.)
Anahtar Kelimeler: Kalsiyum emilimi, Prebiyotikler,Biyoyararlanımı
|
