Polikistik over sendromu (PKOS), doğurganlık çağındaki kadınların küresel olarak %7-12'sini etkileyen yaygın bir endokrin bozukluktur. PKOS'lu kadınların tedavisinin genel hedefleri arasında; hiperandrojenik özelliklerin (hirşutizm, akne, kafa derisi saç dökülmesi) iyileştirilmesi, metabolik anormalliklerin yönetimi, kronik anovülasyonun bir sonucu olarak ortaya çıkabilecek endometrial hiperplazi ve karsinomun önlenmesi, oligomenore olan kadınlar aralıklı olarak yumurtlamaları sebebiyle, istenmeyen hamilelik meydana gelebileceği için doğum kontrolü ve bebek sahibi olmak isteyenler için yumurtlama indüksiyonu yer almaktadır. PKOS ve PKOS'a sıklıkla eşlik eden hormonal düzensizlik ve obezite, insülin direnci gibi metabolik bozukluklara karşı tedavinin ayrılmaz bir parçası da yaşam tarzı değişiklikleri ve bireysel beslenme müdahaleleridir. PKOS olan kadınların; doymuş yağ ve glisemik indeksi yüksek besinleri tüketimine olan eğilimi, yanlış beslenme alışkanlıkları, bozulmuş iştah regülasyonu ve tokluk sinyalleri gözlenebilmektedir. Bu durum adeta kısır bir döngü şeklinde PKOS'un endorin ve metabolik sonuçlarını olumsuz etkilemekte; endokrin ve metabolik profilin kötüleşmesi de sağlıksız besin tercihlerini tetikleyebilmektedir. Ayrıca, PKOS’lu obez kadınların, PKOS olmayan kadınlara göre kilo vermede bir dirençle karşılaştığına dair teoriler de vardır. PKOS'lu kadınlarda kilo kaybının, endokrin, metabolik iyileşmenin ve kontrolün sağlanmasında Akdeniz Diyeti, DASH diyeti, düşük glisemik indeksli beslenme, düşük karbonhidrat içerikli, proteinden zengin beslenme ve benzeri birçok yöntem vardır. Yapılan bu araştırmada, belirtilen tüm diyet modelleri üzerine yayınlanan güncel çalışmalar araştırılmış ve tüm modellerin PKOS'lu kadınlarda kilo kaybı, metabolik ve endokrin profilde çeşitli iyileşmeler sağladığı gözlenmiştir. Bu yöntemlerden hiçbirinin altın standart olmaması, bireylerin yaşam tarzına göre, parmak izi gibi bireysel beslenme müdahalesinin PKOS'ta faydalı olduğunu düşündürmektedir.
Anahtar Kelimeler: polikistik over sendromu, beslenme tedavisi, düşük glisemik indeksli beslenme
|
