Polikistik over sendromu (PKOS), doðurganlýk çaðýndaki kadýnlarýn küresel olarak %7-12'sini etkileyen yaygýn bir endokrin bozukluktur. PKOS'lu kadýnlarýn tedavisinin genel hedefleri arasýnda; hiperandrojenik özelliklerin (hirþutizm, akne, kafa derisi saç dökülmesi) iyileþtirilmesi, metabolik anormalliklerin yönetimi, kronik anovülasyonun bir sonucu olarak ortaya çýkabilecek endometrial hiperplazi ve karsinomun önlenmesi, oligomenore olan kadýnlar aralýklý olarak yumurtlamalarý sebebiyle, istenmeyen hamilelik meydana gelebileceði için doðum kontrolü ve bebek sahibi olmak isteyenler için yumurtlama indüksiyonu yer almaktadýr. PKOS ve PKOS'a sýklýkla eþlik eden hormonal düzensizlik ve obezite, insülin direnci gibi metabolik bozukluklara karþý tedavinin ayrýlmaz bir parçasý da yaþam tarzý deðiþiklikleri ve bireysel beslenme müdahaleleridir. PKOS olan kadýnlarýn; doymuþ yað ve glisemik indeksi yüksek besinleri tüketimine olan eðilimi, yanlýþ beslenme alýþkanlýklarý, bozulmuþ iþtah regülasyonu ve tokluk sinyalleri gözlenebilmektedir. Bu durum adeta kýsýr bir döngü þeklinde PKOS'un endorin ve metabolik sonuçlarýný olumsuz etkilemekte; endokrin ve metabolik profilin kötüleþmesi de saðlýksýz besin tercihlerini tetikleyebilmektedir. Ayrýca, PKOS’lu obez kadýnlarýn, PKOS olmayan kadýnlara göre kilo vermede bir dirençle karþýlaþtýðýna dair teoriler de vardýr. PKOS'lu kadýnlarda kilo kaybýnýn, endokrin, metabolik iyileþmenin ve kontrolün saðlanmasýnda Akdeniz Diyeti, DASH diyeti, düþük glisemik indeksli beslenme, düþük karbonhidrat içerikli, proteinden zengin beslenme ve benzeri birçok yöntem vardýr. Yapýlan bu araþtýrmada, belirtilen tüm diyet modelleri üzerine yayýnlanan güncel çalýþmalar araþtýrýlmýþ ve tüm modellerin PKOS'lu kadýnlarda kilo kaybý, metabolik ve endokrin profilde çeþitli iyileþmeler saðladýðý gözlenmiþtir. Bu yöntemlerden hiçbirinin altýn standart olmamasý, bireylerin yaþam tarzýna göre, parmak izi gibi bireysel beslenme müdahalesinin PKOS'ta faydalý olduðunu düþündürmektedir.
Anahtar Kelimeler: polikistik over sendromu, beslenme tedavisi, düþük glisemik indeksli beslenme
|
