Obezite ve yol açtığı hastalıklar çok önemli halk sağlığı sorunudur. Çalışmalar fazla kilolu veya obez olan bireylerde ağırlık kaybının kronik hastalıkları azaltabileceğini göstermektedir Obezite tedavisinin temel zorluğu kaybedilen ağırlığın uzun süre korunması, geri kazanılmamasıdır. Kaybedilen ağırlığın belli bir süre sonra yeniden kazanıldığını gösteren pek çok çalışma vardır. Bu çalışmanın amacı 3 aylık ağırlık kaybı programını tamamlayan katılımcıların 3 yıllık izlem sonuçlarını değerlendirmek ve kaybedilen ağırlığın ne kadarının korunduğunu belirlemektir. Bu amaçla Sağlıklı Beslenme Danışmanlığı merkezine başvurarak 3 aylık ağırlık kaybı programını tamamlayan ve ağırlık kaybetmiş olan ve üzerinden 3 yıl geçmiş olan bireylerden rastgele seçilen 16 erkek, 15 kadın olmak üzere toplam 31 kişi araştırma kapsamına alınmıştır. Bir soru kağıdı yoluyla yüz yüze görüşülerek sosyo-demografik özellikleri ve beslenme alışkanlıkları ile ilgili bilgiler toplanmış, boy uzunluğu(m), vücut ağırlığı(kg) aynı araştırmacı tarafından aynı merkezde ölçülerek Beden Kütle İndeksleri (BKI) hesaplanmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 35 olup, %38,7 ortaöğretim, %54,8 üniversite mezunudur. Başlangıç beden kütle indeksi (BKI-1) değeri 32,4 kg/m² dir. Katılımcıların 3 aylık zayıflama diyeti uygulama sonrası ortalama BKI değeri (BKI-2) 27,9 kg/m² ye düşmüştür. Üç aylık diyet sonrası ortalama ağırlık kaybı 13 kg olarak bulunmuştur. Bu değer kadınlarda 12,2 kg iken erkeklerde 13,7 kg’dır. Üç yıl sonra katılımcıların BKI ortalaması (BKI-3) 29,7 kg/m² ye yükselmiştir. Ortalama ağırlık kaybı diyet sonrası 13 kg iken, bu değer 3 yıl sonra 5,6 kg olarak saptanmıştır. Bu durumda bireyler kaybettikleri ağırlığın %56,9’unu geri almıştır. Cinsiyete göre 3 yıl sonra geri kazanılan ağırlık arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0,05). Ortaöğretim mezunlarında 3 yıl sonra geri kazanılan ağırlık ortalaması 8.3kg iken, bu değer üniversite mezunlarında 3.8 kg olarak saptanmıştır. Daha yüksek eğitim durumuna sahip bireylerde kaybedilen ağırlığın daha azı geri alınmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır ( p>0,05). Bireylerin medeni durumu ile 3 yıl sonraki ağırlık kazanımı arasında da anlamlı bir fark saptanmamıştır(p>0,05). Sonuç olarak diyet programı sonrası kaybedilen ağırlığın büyük bir kısmı(%59,9) 3 yıllık vadede geri kazanılmıştır. Ağırlık kaybı ve kaybedilen ağırlığın korunması cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu ile ilişkilendirilememiştir. Bu konuda daha büyük örneklemde çalışma yapılması gereklidir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, Diyet, Kilo Yönetimi
|
