Obezite ve yol açtýðý hastalýklar çok önemli halk saðlýðý sorunudur. Çalýþmalar fazla kilolu veya obez olan bireylerde aðýrlýk kaybýnýn kronik hastalýklarý azaltabileceðini göstermektedir Obezite tedavisinin temel zorluðu kaybedilen aðýrlýðýn uzun süre korunmasý, geri kazanýlmamasýdýr. Kaybedilen aðýrlýðýn belli bir süre sonra yeniden kazanýldýðýný gösteren pek çok çalýþma vardýr. Bu çalýþmanýn amacý 3 aylýk aðýrlýk kaybý programýný tamamlayan katýlýmcýlarýn 3 yýllýk izlem sonuçlarýný deðerlendirmek ve kaybedilen aðýrlýðýn ne kadarýnýn korunduðunu belirlemektir. Bu amaçla Saðlýklý Beslenme Danýþmanlýðý merkezine baþvurarak 3 aylýk aðýrlýk kaybý programýný tamamlayan ve aðýrlýk kaybetmiþ olan ve üzerinden 3 yýl geçmiþ olan bireylerden rastgele seçilen 16 erkek, 15 kadýn olmak üzere toplam 31 kiþi araþtýrma kapsamýna alýnmýþtýr. Bir soru kaðýdý yoluyla yüz yüze görüþülerek sosyo-demografik özellikleri ve beslenme alýþkanlýklarý ile ilgili bilgiler toplanmýþ, boy uzunluðu(m), vücut aðýrlýðý(kg) ayný araþtýrmacý tarafýndan ayný merkezde ölçülerek Beden Kütle Ýndeksleri (BKI) hesaplanmýþtýr. Katýlýmcýlarýn yaþ ortalamasý 35 olup, %38,7 ortaöðretim, %54,8 üniversite mezunudur. Baþlangýç beden kütle indeksi (BKI-1) deðeri 32,4 kg/m² dir. Katýlýmcýlarýn 3 aylýk zayýflama diyeti uygulama sonrasý ortalama BKI deðeri (BKI-2) 27,9 kg/m² ye düþmüþtür. Üç aylýk diyet sonrasý ortalama aðýrlýk kaybý 13 kg olarak bulunmuþtur. Bu deðer kadýnlarda 12,2 kg iken erkeklerde 13,7 kg’dýr. Üç yýl sonra katýlýmcýlarýn BKI ortalamasý (BKI-3) 29,7 kg/m² ye yükselmiþtir. Ortalama aðýrlýk kaybý diyet sonrasý 13 kg iken, bu deðer 3 yýl sonra 5,6 kg olarak saptanmýþtýr. Bu durumda bireyler kaybettikleri aðýrlýðýn %56,9’unu geri almýþtýr. Cinsiyete göre 3 yýl sonra geri kazanýlan aðýrlýk arasýnda anlamlý bir fark saptanmamýþtýr (p>0,05). Ortaöðretim mezunlarýnda 3 yýl sonra geri kazanýlan aðýrlýk ortalamasý 8.3kg iken, bu deðer üniversite mezunlarýnda 3.8 kg olarak saptanmýþtýr. Daha yüksek eðitim durumuna sahip bireylerde kaybedilen aðýrlýðýn daha azý geri alýnmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlý bir fark bulunmamýþtýr ( p>0,05). Bireylerin medeni durumu ile 3 yýl sonraki aðýrlýk kazanýmý arasýnda da anlamlý bir fark saptanmamýþtýr(p>0,05). Sonuç olarak diyet programý sonrasý kaybedilen aðýrlýðýn büyük bir kýsmý(%59,9) 3 yýllýk vadede geri kazanýlmýþtýr. Aðýrlýk kaybý ve kaybedilen aðýrlýðýn korunmasý cinsiyet, medeni durum, eðitim durumu ile iliþkilendirilememiþtir. Bu konuda daha büyük örneklemde çalýþma yapýlmasý gereklidir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, Diyet, Kilo Yönetimi
|
