Nitrik oksit vücutta nöronal iletimin, vasküler kontrolün, mitokondriyal solunum ve iskelet kasların kasılmasının düzenlenmesinde etkilidir. Damarlarda vazodilatör etki göstererek kan akımını artırır. Nitrik oksit vücutta nitratın nitrite ve sonra nitrik oksite indirgenmesi yolyla oluşmaktadır. Besinlerde ise nitrat formu mevcuttur. Diyet yoluyla gelen nitrat oral kavitedeki bakteriler ve diğer bazı oksidaz enzimler aracılığı ile nitrite ve daha sonra nitrik okside dönüşür. Kırmızı pancar (Beta vulgaris) 100 gramı ortalama 29 kcal olan ve içeriğinde potasyum, betain, sodyum, magnezyum, C vitamini ve nitrat içeren antioksidan özelliklere sahip bir besindir. Kırmızı pancar nitrat içeren ıspanak, kereviz, havuç suyu gibi besinlere kıyasla daha fazla nitrat içerir ve 100 gramında 250 mg’dan fazla nitrat bulundurur. Kırmızı pancar suyunda bulunan nitrat oksijen tüketimini azaltması ve egzersiz süresinde tasarruf sağlaması nedeniyle sporcu performansını etkilemektedir. Sporcularda performansa yönelik literatürdeki çalışmalarda 4,2 mmol – 16,8 mmol/gün arasındaki farklı dozlarda nitrat içeren kırmızı pancar suyu takviyeleri yapılmıştır. Çalışmalarda kullanılan ve en ideal alım miktarı olan 500 ml kırmızı pancar suyunda ise ortalama 90-126 mg nitrat bulunmaktadır. Vücut için toksik olabilecek nitrat miktarı ise 10 gr ve üzeri olduğu için kırmızı pancar suyu takviyesi güvenli ergojenik destek olarak değerlendirilmektedir. Özellikle dayanıklılık sporları düşük şiddette sürdürülen uzun süreli egzersizler olduğu için aerobik enerji sistemini kullanımı daha baskındır. Bu nedenle kırmızı pancardaki nitratın pulmoner oksijen tüketiminde tasarruf sağlıyor oluşu aerobik enerji sistemine dayalı sporlarda sporcu performansını olumlu yönde etkileyebilmektedir. Ayrıca yüksek yoğunluklu egzersiz sırasında tükenme süresini de %15 – 25 oranında artırabileceği için sporcu performansını da artıracağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kırmızı Pancar, Sporcu Performansı, Mitrat, Ergojenik Destek, Oksijen Tüketimi
|
