Nitrik oksit vücutta nöronal iletimin, vasküler kontrolün, mitokondriyal solunum ve iskelet kaslarýn kasýlmasýnýn düzenlenmesinde etkilidir. Damarlarda vazodilatör etki göstererek kan akýmýný artýrýr. Nitrik oksit vücutta nitratýn nitrite ve sonra nitrik oksite indirgenmesi yolyla oluþmaktadýr. Besinlerde ise nitrat formu mevcuttur. Diyet yoluyla gelen nitrat oral kavitedeki bakteriler ve diðer bazý oksidaz enzimler aracýlýðý ile nitrite ve daha sonra nitrik okside dönüþür. Kýrmýzý pancar (Beta vulgaris) 100 gramý ortalama 29 kcal olan ve içeriðinde potasyum, betain, sodyum, magnezyum, C vitamini ve nitrat içeren antioksidan özelliklere sahip bir besindir. Kýrmýzý pancar nitrat içeren ýspanak, kereviz, havuç suyu gibi besinlere kýyasla daha fazla nitrat içerir ve 100 gramýnda 250 mg’dan fazla nitrat bulundurur. Kýrmýzý pancar suyunda bulunan nitrat oksijen tüketimini azaltmasý ve egzersiz süresinde tasarruf saðlamasý nedeniyle sporcu performansýný etkilemektedir. Sporcularda performansa yönelik literatürdeki çalýþmalarda 4,2 mmol – 16,8 mmol/gün arasýndaki farklý dozlarda nitrat içeren kýrmýzý pancar suyu takviyeleri yapýlmýþtýr. Çalýþmalarda kullanýlan ve en ideal alým miktarý olan 500 ml kýrmýzý pancar suyunda ise ortalama 90-126 mg nitrat bulunmaktadýr. Vücut için toksik olabilecek nitrat miktarý ise 10 gr ve üzeri olduðu için kýrmýzý pancar suyu takviyesi güvenli ergojenik destek olarak deðerlendirilmektedir. Özellikle dayanýklýlýk sporlarý düþük þiddette sürdürülen uzun süreli egzersizler olduðu için aerobik enerji sistemini kullanýmý daha baskýndýr. Bu nedenle kýrmýzý pancardaki nitratýn pulmoner oksijen tüketiminde tasarruf saðlýyor oluþu aerobik enerji sistemine dayalý sporlarda sporcu performansýný olumlu yönde etkileyebilmektedir. Ayrýca yüksek yoðunluklu egzersiz sýrasýnda tükenme süresini de %15 – 25 oranýnda artýrabileceði için sporcu performansýný da artýracaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kýrmýzý Pancar, Sporcu Performansý, Mitrat, Ergojenik Destek, Oksijen Tüketimi
|
