Obezite küresel boyutta önemli bir halk sağlık sorunudur. Hem gelişmiş ülkelerde hem de gelişmekte olan ülkelerde obezite her geçen gün artış göstermektedir. Son yapılan Avrupa Obezite Kongresi’nde Türkiye nüfusunda fazla kilolu ya da obez yetişkin oranı %66.8 bulunmuştur. Kalsiyum vücutta en fazla bulunan mineraldir. Diyetle kalsiyum alımı ile vücut ağırlığı arasındaki ters ilişki ilk kez 1980’lerde ABD’de ulusal sağlık ve beslenme inceleme araştırmasına dayalı verilerle ortaya konulmuştur. Bu veriler dikkate alınarak kalsiyum alımı ya da süt ürünleri tüketimi ve vücut ağırlığı/vücut yağ kütlesi arasındaki ilişki ile ilgili çeşitli gözlemsel çalışmalar yapılmıştır. Kalsiyum ve obezitenin etkileşim mekanizmalarından ilki, ince barsakta yağ asitleri ile bağlanarak çözünmeyen sabunlara dönüşmesi, absorbe edilememesi ve dolayısıyla yağ asitlerinin kalsiyum tuzları formunda fekal yağ atımını artırmasıdır. İkinci teori ise dolaşımdaki hormonların düzeylerini etkilemesidir. Kalsiyum desteğinin adiposit lipid metabolizması, yağ oksidasyonu, yağ asidi emilimi ve tokluk yağ metabolizması üzerinde etkili göstererek obezite ile savaşabileceği düşünülmektedir. Yapılan çalışmalarda, kalsiyum kaynağı olarak süt ve süt ürünlerinin elemental kalsiyuma göre obezite üzerinde daha etkili olduğu belirtilmektedir. Aynı zamanda, süt ürünlerinden zengin enerji kısıtlı diyetlerin, ağırlık, vücut yağ kütlesi, yağsız kütle ve bel çevresinde daha fazla olumlu sonuç sağladığı düşünülmektedir. Bu derlemede, kalsiyumun obezite üzerine etkisinin güncel kanıtlar ve tartışmalar ile açıklanması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Obezite, Kalsiyum, Beslenme
|
