Diabetes Mellitus (DM), yetersiz insülin üretimi veya vücudun insüline yanıt vermemesinden kaynaklanan yüksek kan şekeri seviyeleri ile karakterize kronik metabolik bir hastalıktır. Tip 2 diyabet ise, insülin sekresyonunda kısmi bozulma ve/veya hedef dokulardaki insülin direnci nedeniyle, insülin etkisindeki azalma sonucunda ortaya çıkar ve uzun süre semptom vermeden seyredebilir. Tip 2 diyabet gelişiminde çevresel ve genetik faktörler etkisi bilinmekle birlikte, hastalığa neden olan temel moleküler mekanizma hala belirsizliğini korumaktadır. İnsülin direnci, insülinin hedef dokularının hücresel düzeyde insüline gereken yanıtı verememesi ya da daha az vermesi durumu olarak tanımlanmaktadır. Obezlerde, diyabetik olmayan bireylerde ve tip 2 diyabetik bireylerde insülin direnci görülebilmektedir. İnsülin direnci moleküler düzeyde incelendiğinde, insülin sinyal sistemini negatif yönde etkileyen serbest yağ asitlerinin, inflamtuar sitokinlerin etkin rol oynadığı karmaşık bir sistemdir. İnsülin temel olarak glujoz homeostasisindan sorumlu prime anabolik hormondur. Vücut glikoz dengesinin, oldukça kompleks olan insülin sinyal yolağı aracılığı ile sağlamaktadır. İnsülin sinyal ağının devamlılığından, dağılımından ve regülasyonundan sorumlu olan temel moleküller ise insülin reseptör sübstrat (IRS) protein ailesidir. İnsülin reseptör sübstrat proteinleri, hücre yüzey reseptörlerinden gelen uyarımların hücre içine aktarımını sağlayan sitoplazmik adaptör proteinlerdir. IRS1, bu ailenin ilk tanımlanan ve yaygın ekspresyon göstermesi nedeniyle üzerinde en çok çalışılan elemanıdır. Son birkaç yıl içinde, çeşitli araştırmalar IRS1 gen polimorfizmi ile tip 2 diyabet riski arasındaki ilişkiye odaklanmıştır. Bu derlemede amacımız, insülin direnci gelişiminde temel rol oynayan IRS1 gen polimorfizimi ile tip 2 diyabet riski arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.
Anahtar Kelimeler: insülin reseptör 1,polimorfizm,tip 2 diyabet
|
