Gestasyonel diabetes mellitus (GDM) gebelik sırasında ortaya çıkan ya da gebelikte tanısı konulan glukoz intoleransıdır ve gebelik süresince maternal ve fetal sağlığı ciddi şekilde etkiler. GDM’li annede preeklamsi ve enfeksiyon riski artarken, bebekte ise makrozomi, fetal malformasyon, doğum sırasında komplikasyon görülme ve çocukluk döneminden sonra diyabet görülme riski artabilmektedir. GDM komplikasyonların riskini azaltmak amacıyla; metformin veya insülin gibi farmakolojik tedavinin yanı sıra uygun diyet tedavi ve fiziksel aktivite en iyi tedavi yaklaşımlarıdır. Bağırsak mikrobiyotası, insan gastrointestinal sisteminde kolonileşen hem yararlı hem de patojenik bakterilerden oluşan mikroorganizma kümesidir. Mikrobiyata insanlarda sindirim enzim eksikliği nedeniyle enerji elde edilemeyen besin bileşenlerinden enerji elde ederek konakçıyla simbiyotik bir ilişki içerisindedir. Ayrıca mikrobiyota kısa zincirli yağ asitleri (KZYA) gibi biyoaktif bileşikler üreterek konakçı metabolizmasına fayda sağlayabilmektedir. Sağlıklı mikrobiyata, insülin duyarlılığını ve kolesterol metabolizmasını üzerinde olumlu etki gösterebilmekte ve bağışıklık sistemi etkileşime girebilmektedir. Probiyotikler, insan bağırsak mikrobiyata bileşimini etkili bir şekilde değiştirebilmekte ve mikrobiyatadaki patojen bakterin tetiklediği metabolik bozuklukları azaltabilmektedir. Gebelik süresinde mikrobiyota kompozisyonundaki değişikler glikoz metabolizması üzerine olumsuz etki göstererek GDM gelişimine sebep olabilmektedir. Gestasyonel diyabetten korunmak veya metabolik kontrolünün sağlanması için diyet ve davranışsal değişiklikler büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalar spesifik bakteri suşlarından oluşan probiyotik takviyelerinin GDM’yi önleyici ve tedavi edici potansiyeli olabileceğini bildirmektedir. Gebelik sırasında probiyotik takviyesinin uygulanması, maternal ve gebelik metabolik sonuçlarını iyileştirdiği göstermiştir. Probiyotikler insülin duyarlılığını artırabilmekte, safra asitlerini sekonder safraya dönüştüp tekrardan kullanılmasına engel olmakta ve bağırsakta kolesterolün coprostanol'e dönüştürülmesiyle lipid ve glikoz profilleri üzerinde yararlı etkiler gösterebilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gestasyonel Diyabet, Probiyotik, Mikrobiyata, Gebelik
|
