Gestasyonel diabetes mellitus (GDM) gebelik sýrasýnda ortaya çýkan ya da gebelikte tanýsý konulan glukoz intoleransýdýr ve gebelik süresince maternal ve fetal saðlýðý ciddi þekilde etkiler. GDM’li annede preeklamsi ve enfeksiyon riski artarken, bebekte ise makrozomi, fetal malformasyon, doðum sýrasýnda komplikasyon görülme ve çocukluk döneminden sonra diyabet görülme riski artabilmektedir. GDM komplikasyonlarýn riskini azaltmak amacýyla; metformin veya insülin gibi farmakolojik tedavinin yaný sýra uygun diyet tedavi ve fiziksel aktivite en iyi tedavi yaklaþýmlarýdýr. Baðýrsak mikrobiyotasý, insan gastrointestinal sisteminde kolonileþen hem yararlý hem de patojenik bakterilerden oluþan mikroorganizma kümesidir. Mikrobiyata insanlarda sindirim enzim eksikliði nedeniyle enerji elde edilemeyen besin bileþenlerinden enerji elde ederek konakçýyla simbiyotik bir iliþki içerisindedir. Ayrýca mikrobiyota kýsa zincirli yað asitleri (KZYA) gibi biyoaktif bileþikler üreterek konakçý metabolizmasýna fayda saðlayabilmektedir. Saðlýklý mikrobiyata, insülin duyarlýlýðýný ve kolesterol metabolizmasýný üzerinde olumlu etki gösterebilmekte ve baðýþýklýk sistemi etkileþime girebilmektedir. Probiyotikler, insan baðýrsak mikrobiyata bileþimini etkili bir þekilde deðiþtirebilmekte ve mikrobiyatadaki patojen bakterin tetiklediði metabolik bozukluklarý azaltabilmektedir. Gebelik süresinde mikrobiyota kompozisyonundaki deðiþikler glikoz metabolizmasý üzerine olumsuz etki göstererek GDM geliþimine sebep olabilmektedir. Gestasyonel diyabetten korunmak veya metabolik kontrolünün saðlanmasý için diyet ve davranýþsal deðiþiklikler büyük önem taþýmaktadýr. Son yýllarda yapýlan çalýþmalar spesifik bakteri suþlarýndan oluþan probiyotik takviyelerinin GDM’yi önleyici ve tedavi edici potansiyeli olabileceðini bildirmektedir. Gebelik sýrasýnda probiyotik takviyesinin uygulanmasý, maternal ve gebelik metabolik sonuçlarýný iyileþtirdiði göstermiþtir. Probiyotikler insülin duyarlýlýðýný artýrabilmekte, safra asitlerini sekonder safraya dönüþtüp tekrardan kullanýlmasýna engel olmakta ve baðýrsakta kolesterolün coprostanol'e dönüþtürülmesiyle lipid ve glikoz profilleri üzerinde yararlý etkiler gösterebilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gestasyonel Diyabet, Probiyotik, Mikrobiyata, Gebelik
|
