Ergojenik yardımcılar, sportif performanslarını en üst seviyeye çıkarmak isteyen sporcular arasında oldukça popülerdir. Besinsel yardımcılar ise ergojenik yardımcı denildiğinde ilk akla gelen kavramdır. Whey protein ve dallı zincirli amino asit (BCAA) protein içeriğine sahip besinsel yardımcılardır ve sporcular tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Whey protein, protein sentezinde görev alan 20 tane amino asidin hepsini içermektedir. Bu sayede whey protein takviyesi protein sentezinin kalitesi için gereklidir. BCAA ise valin, izolösin ve lösin amino asitlerini içermektedir. Lösin, izolösin ve valin gibi esansiyel amino asitler protein sentezi, kas metabolizması ve enerji üretimiyle ilgilidir. Özellikle lösin protein sentezi için bir uyarıcı görevi üstlenmektedir. Ayrıca izolösin de egzersizin neden olduğu serotonin artışına bağlı olarak oluşan yorgunluğun giderilmesi açısından önem taşımaktadır. Kas hipertrofisi, vücuttaki kas hücrelerinin boyundaki bir artışı ifade eder. Sarkoplazmik ve miyofibriler hipertrofi olmak üzere iki şekilde meydana gelir. Egzersiz ve lösin takviyesi uydu hücre sayısını artırır ve miyofibriler hipertrofi oluşumuna katkı sağlar.Bu çalışmanın amacı egzersiz öncesi veya egzersiz sonrası whey protein ve BCAA tüketiminin kas hipertrofisi ve kas hasarı markırları üzerindeki etkilerini incelemektir. Derlemeye dahil edilen çalışmalar incelendiğinde egzersiz öncesi veya egzersiz sonrası alınan whey protein ve BCAA takviyesinin protein sentezini hızlandırarak kas fonksiyonu üzerinde iyileştirmeyi hızlandırdığı, kas hasarını azalttığı ve fonksiyonel kapasiteyi artırdığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak egzersiz öncesi veya egzersiz sonrası whey proteini veya BCAA kullanımı kas hasarını azaltarak ve hipertrofi biyobelirteçlerini iyileştirerek sportif performansı arttırabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Whey protein, BCAA, Egzersiz, Hipertrofi, Kas Hasarı, Ergojenik Besinler
|
