Ergojenik yardýmcýlar, sportif performanslarýný en üst seviyeye çýkarmak isteyen sporcular arasýnda oldukça popülerdir. Besinsel yardýmcýlar ise ergojenik yardýmcý denildiðinde ilk akla gelen kavramdýr. Whey protein ve dallý zincirli amino asit (BCAA) protein içeriðine sahip besinsel yardýmcýlardýr ve sporcular tarafýndan sýklýkla tercih edilmektedir. Whey protein, protein sentezinde görev alan 20 tane amino asidin hepsini içermektedir. Bu sayede whey protein takviyesi protein sentezinin kalitesi için gereklidir. BCAA ise valin, izolösin ve lösin amino asitlerini içermektedir. Lösin, izolösin ve valin gibi esansiyel amino asitler protein sentezi, kas metabolizmasý ve enerji üretimiyle ilgilidir. Özellikle lösin protein sentezi için bir uyarýcý görevi üstlenmektedir. Ayrýca izolösin de egzersizin neden olduðu serotonin artýþýna baðlý olarak oluþan yorgunluðun giderilmesi açýsýndan önem taþýmaktadýr. Kas hipertrofisi, vücuttaki kas hücrelerinin boyundaki bir artýþý ifade eder. Sarkoplazmik ve miyofibriler hipertrofi olmak üzere iki þekilde meydana gelir. Egzersiz ve lösin takviyesi uydu hücre sayýsýný artýrýr ve miyofibriler hipertrofi oluþumuna katký saðlar.Bu çalýþmanýn amacý egzersiz öncesi veya egzersiz sonrasý whey protein ve BCAA tüketiminin kas hipertrofisi ve kas hasarý markýrlarý üzerindeki etkilerini incelemektir. Derlemeye dahil edilen çalýþmalar incelendiðinde egzersiz öncesi veya egzersiz sonrasý alýnan whey protein ve BCAA takviyesinin protein sentezini hýzlandýrarak kas fonksiyonu üzerinde iyileþtirmeyi hýzlandýrdýðý, kas hasarýný azalttýðý ve fonksiyonel kapasiteyi artýrdýðý tespit edilmiþtir. Sonuç olarak egzersiz öncesi veya egzersiz sonrasý whey proteini veya BCAA kullanýmý kas hasarýný azaltarak ve hipertrofi biyobelirteçlerini iyileþtirerek sportif performansý arttýrabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Whey protein, BCAA, Egzersiz, Hipertrofi, Kas Hasarý, Ergojenik Besinler
|
