Diyabet, kısmi veya mutlak insülin eksikliği ya da insülin direnci nedeniyle ortaya çıkan, hiperglisemi ile karakterize kronik ve geniş yayılım gösteren bir metabolizma bozukluğudur. Kronik hiperglisemi, bacaklardaki ve ayaklardaki sinirlere zarar vererek diyabetik nöropatiye neden olur. Nöropati ve/veya periferik arter hastalığı, bacaklarda ve ayaklarda duyuyu azaltır bununla birlikte ayakta algılanmayan travmayı takiben diyabetik ayak ülserasyonuna yol açar. Diyabetik ayak ülserlerinin ilk tedavisi debridman, boşaltma ve lokal yara bakımlarıdır. Son zamanlarda çalışmalardaki dikkatler hiperbarik oksijen (HBO) ve negatif basınçlı yara tedavisi gibi gelişmiş iyileştirme yöntemlerine yönelmiştir. Doğada saf element halde bulunmayan daha çok oksijenle bileşik oluşturan bor rezervlerinin çoğu Türkiye’de bulunmaktadır. İnsan beslenmesinde iz elementlerden olan bor için henüz Önerilen Günlük Alım (RDA), Tahmini Ortalama Gereksinim (EAR) ve Yeterli Alım (AI) düzeyleri belirlenmemiştir ancak yetişkinler için ortalama 20 mg/gün tolere edilebilir üst alım düzeyidir. Bor, temel olarak kalsiyum ve D vitamini metabolizmasındaki etkilerinden dolayı kemik-mineral yoğunluğunu ve diş sağlığını iyileştirdiği belirtilmektedir. Bunun yanı sıra bireyin bor alımı ile diyabet gelişimi arasında negatif bir ilişki vardır. Sağlık bilimlerinde yeni tedavi seçenekleri arasında değerlendirilmeye başlayan bor bazlı ilaç ve jellerin de birçok önemli etkisi bulunmaktadır. Bu bildirinin temel amacı bor mineralinin diyabet ve diyabete bağlı olarak gelişen diyabetik ayak tedavisinde kullanımına ilişkin güncel verileri derlemektir. (ORCID ID: 0000-0001-8787-5560)
Anahtar Kelimeler: Bor, Diyabetik ayak, Yara Bakımı
|
