Amaç: COVID-19 salgını 2020 yılının ilk çeyreğinde ortaya çıkması ve sadece 3 ay sonra virüsün hızla yayılmasının ardından küresel bir salgın olarak sınıflandırmıştır. COVID-19 döneminde uygulanan karantinalar, ekonomik gelirin bozulması ve gelecek hakkındaki belirsiz durum fiziksel inaktivite, duygu durumu değişiklikleri, uyku kalitesi, yaşam tarzı ve yeme bozukluklarının değişimine etki etmiştir. Bu çalışmada, bireylerin Covid-19 pandemi döneminde bireylerin pandemi döneminde duygu durumu, uyku kalitesi ve yaşam tarzının ortoreksiya nervoza ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Metot: Araştırma verileri Kasım 2020- Ocak 2021 tarihleri arasında 18 yaş üstü bireylere uygulanan online anket formu ile toplanmıştır. Anket formu demografik bilgiler, sağlık bilgileri, antropometrik ölçümler ve duygu durumunu değerlendirmeye yönelik Koronavirüs 19 fobisi ölçeği (CP19-S) ve Koronavirüs anksiyete ölçeği (CAS)’ ve Ortoreksiya nervoza durumunu değerlendirmede kullanılan ORTO- 15 ölçeği’nden oluşmaktadır. Bulgular: Araştırmamıza 18-70 yaş 3264 birey katılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin büyük çoğunluğunu (%69.8) kadın bireyler oluşturmaktadır. Kadın bireylerde uyku kalitesi ve CP-19 S ölçeğinden alınan puan ortalaması (50.4±10.63) erkek bireylere göre (46.9±9.94) anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.001). Araştırmamızda bireylerin uyku kalitesi anksiyete ve fobi fobisi durumları ile pozitif anlamlı ilişki göstermiştir (r=0.190,r=224, p<0.001). COVİD-19 dönemi öncesinde araştırmaya katılan bireyler en yüksek oranda meyve (%68.8), çay, bitki çayları (%48.4), sebze (%50.8) ve süt ve yoğurt (%48.4) tüketimi gerçekleşirken, sonrasında ise araştırmaya katılan bireyler en yüksek oranda endüstriyel paketli unlu mamuller (%41.0), şeker veya tatlandırıcılar (%36.2), işlenmiş et ürünleri (%34.7) ve şekerle tatlandırılmış alkolsüz içecekler (%30.3) tüketimi gerçekleştirmişidir. Sonuç: COVID-19 pandemisi bireylerin duygu durumu, uyku kalitesi, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarının değişimine neden olabilir. Bu çalışma Türk popülasyonunda bu faktörleri birlikte değerlendiren ilk çalışmadır. Uzun vadede COVID-19 ile ilgili komplikasyonların halk sağlığı üzerinde olumsuz etki edebileceği tarafımızca düşünülmektedir. Gelecekte hükümetlerin yeterli ve dengeli beslenme, fiziksel aktivite ve duygu durumu yönetimine yönelik halk sağlığını geliştirici politikalar geliştirmesini önermekteyiz.
Anahtar Kelimeler: Covid-19, Uyku kalitesi, Duygu durumu, Ortoreksiya Nervoza
|
