Çölyak hastalığı , çocukluk çağında en sık görülen kronik hastalıklardan biridir. Son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerde çölyak hastalığı prevalansı artmıştır. Çölyak hastalığına sahip çocuklarda , ince barsak mukozası normal yapısını kaybetmiştir. Tedavisi ise ömür boyu glutensiz diyettir. Gluten , buğday, çavdar ve arpa gibi tahıllarda bulunan bir gıda bileşenidir. Çölyak hastalığına sahip bireylerde, bu bileşenler ince bağırsak duvarında toksik etki yapmaktadır. Dolayısıyla glutensiz diyet yaşam boyu devam etmelidir.
Çölyak hastalığının gelişmesini önlemek için , glutenle tanışılacak en uygun yaş birçok tartışmaya konu olmuştur. Yaşamın ilk yılındaki bebek besleme uygulamaları , anne sütüyle beslenme , bebeklerin glutenle tanışma zamanı ve verilen glutenin miktarı ile çölyak hastalığı arasındaki ilişki, çalışmaların odak noktası olmuştur. Çalışmalar, bebek besleme uygulamalarının sonraki dönemlerde çölyak gelişme riski üzerinde önemli rol oynayabileceğini öne sürmüştür. Birkaç çalışmada anne sütü alan ve 6. aydan sonra glutenle tanışan bebeklerin çölyak hastalığına sahip olma riski düşük bulunmuştur. Diğer çalışmalarda ise glutenle tanışma yaşı çölyak için bir risk faktörü olarak saptanamamıştır.
Mevcut çölyak rehberlerindeki genel öneri , bebek anne sütü ile beslenirken , 4-6 ay arasında , az miktarda gluten verilmesi yönündedir. Fakat, yapılan çalışma sayısı azdır ve önerinin farklı popülasyonlarda geçerli olup olmadığını anlamak için çalışmalar yeterince detaylandırılmamıştır. Sonuç olarak , bebeklerin glutenle tanışma zamanları , emzirilme durumları , verilen glutenin miktarı gibi birçok faktör ile çölyak hastalığı gelişimi arasındaki ilişki hala tartışmalı bir konudur. Bu derlemenin amacı literatürdeki bilgiler ışığında çölyak hastalığının gelişiminde beslenmenin rolünü değerlendirmek ve mevcut mekanizmaları anlamak için daha fazla araştırma yapılmasını teşvik etmektir.
Anahtar Kelimeler: Anne sütü , bebek beslenmesi , çölyak , glutensiz diyet.
|
