ALA sülfür ve 6 karbon içeren, hem suda hem de yağda çözünebilen antioksidan bir bileşiktir. Lipoik asit ya da α-lipoik asit, 1,2 dithiolane-3-pentatoic asit ya da thioctik asit olarak bilinen doğal bir bileşiktir. ALA insan ve hayvan karaciğer mitokondrisinde enzimatik reaksiyonlarla oktanoik asitten ve sülfür kaynağı olarak da sistinden doğal olarak çok azda olsa sentezlenebilmektedir. ALA ıspanak, brokoli, brüksel lahanası, patates, pancar ve kırmızı et gibi besinsel kaynaklarda az miktarda olsa bulunmaktadır. Günümüzde ALA'nın veya indirgenmiş formu olan dihidrolipoik asidin, biyolojik antioksidanlar olarak birçok biyokimyasal fonksiyonlarda rol oynadığı bilinmekte aynı zamanda metal şelatlayıcı olarak, C, E vitamini ve glutatyon gibi antioksidanların ajanların oksitlenmiş formlarının azaltılmasını sağlamakta ayrıca insülin ve nükleer faktör kappa B gibi çeşitli yolakların sinyal iletimin modüle edebilmektedir. ALA ayrıca endotel disfonksiyonunu düzeltmekte ve egzersiz sonrası oksidatif stresin azalmasını sağlamakta, ateroskleroz gelişmesine karşı korumakta ve zaten var olan ateroskleroz plakının ilerlemesini inhibe edebilmektedir. ALA; yaşa bağlı gelişen kardiovasküler, bilişsel ve nöromuskuler bozuklukla iyileştirmekte; vasküler hastalıkların, hipertansiyonun ve inflamasyonun önleyebilmete; hipotalamik AMP-aktifleşmiş protein kinazı baskılayarak, enerji alımını kısıtlayarak, lipoprotein lipaz aktivitesini azaltarak, enerji harcamasını artırarak, lipogenezisi engelleyerek ve insülin duyarlılığını artırarak obeziteye karşı koruyabilmektedir. ALA’nın diyabet hastalığı üzerine etkisine bakıldığında; ALA’nın pankreastan insülin salgısını artırabileceğini, kan glikozunu düşürücü etkiler sergileyebilmesi ve böylece kas dokusunda glikoz taşıyıcılarının miktarını arttırabileceği görülmüştür. Diyabetik periferik nöropatiye katkıda bulunan oksidatif stresin patojenezi düşünüldüğünde ALA suplemanı, diyabetli hastalarda sinir kan akımını iyileştirerek ve endotel disfonksiyonunu azaltarak periferik nöropatinin yönetiminde kullanılabilmektedir. Birçok klinik çalışma ALA suplemantasyonun güvenilir ve yüksek dozlarda tüketilmedikçe iyi tolere edilebilir olduğunu bildirmektedir.
Anahtar Kelimeler: diyabet, alfa lipoik asit, antioksidan, oksidatif stres
|
