ALA sülfür ve 6 karbon içeren, hem suda hem de yaðda çözünebilen antioksidan bir bileþiktir. Lipoik asit ya da α-lipoik asit, 1,2 dithiolane-3-pentatoic asit ya da thioctik asit olarak bilinen doðal bir bileþiktir. ALA insan ve hayvan karaciðer mitokondrisinde enzimatik reaksiyonlarla oktanoik asitten ve sülfür kaynaðý olarak da sistinden doðal olarak çok azda olsa sentezlenebilmektedir. ALA ýspanak, brokoli, brüksel lahanasý, patates, pancar ve kýrmýzý et gibi besinsel kaynaklarda az miktarda olsa bulunmaktadýr. Günümüzde ALA'nýn veya indirgenmiþ formu olan dihidrolipoik asidin, biyolojik antioksidanlar olarak birçok biyokimyasal fonksiyonlarda rol oynadýðý bilinmekte ayný zamanda metal þelatlayýcý olarak, C, E vitamini ve glutatyon gibi antioksidanlarýn ajanlarýn oksitlenmiþ formlarýnýn azaltýlmasýný saðlamakta ayrýca insülin ve nükleer faktör kappa B gibi çeþitli yolaklarýn sinyal iletimin modüle edebilmektedir. ALA ayrýca endotel disfonksiyonunu düzeltmekte ve egzersiz sonrasý oksidatif stresin azalmasýný saðlamakta, ateroskleroz geliþmesine karþý korumakta ve zaten var olan ateroskleroz plakýnýn ilerlemesini inhibe edebilmektedir. ALA; yaþa baðlý geliþen kardiovasküler, biliþsel ve nöromuskuler bozuklukla iyileþtirmekte; vasküler hastalýklarýn, hipertansiyonun ve inflamasyonun önleyebilmete; hipotalamik AMP-aktifleþmiþ protein kinazý baskýlayarak, enerji alýmýný kýsýtlayarak, lipoprotein lipaz aktivitesini azaltarak, enerji harcamasýný artýrarak, lipogenezisi engelleyerek ve insülin duyarlýlýðýný artýrarak obeziteye karþý koruyabilmektedir. ALA’nýn diyabet hastalýðý üzerine etkisine bakýldýðýnda; ALA’nýn pankreastan insülin salgýsýný artýrabileceðini, kan glikozunu düþürücü etkiler sergileyebilmesi ve böylece kas dokusunda glikoz taþýyýcýlarýnýn miktarýný arttýrabileceði görülmüþtür. Diyabetik periferik nöropatiye katkýda bulunan oksidatif stresin patojenezi düþünüldüðünde ALA suplemaný, diyabetli hastalarda sinir kan akýmýný iyileþtirerek ve endotel disfonksiyonunu azaltarak periferik nöropatinin yönetiminde kullanýlabilmektedir. Birçok klinik çalýþma ALA suplemantasyonun güvenilir ve yüksek dozlarda tüketilmedikçe iyi tolere edilebilir olduðunu bildirmektedir.
Anahtar Kelimeler: diyabet, alfa lipoik asit, antioksidan, oksidatif stres
|
