Adölesan dönem, yaşam boyu devam eden alışkanlıkların yerleştiği bir dönemdir. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve buna bağlı yaşanan sağlık sorunları bu dönem açısından ele alınması gereken önemli bir konudur. Beslenme sorunlarının ortaya çıkmasına neden olan premenstrual sendrom, adölesan dönemde en sık görülen bozukluklardan biri olup özelde üreme sağlığını genelde ise yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Gerek ortaya çıkışı gerekse semptomların baskılanması veya şiddetlenmesi bazı besinlerin tüketilmesiyle de ilişkilidir. Premenstrual döneme bağlı olarak vücutta meydana gelen bazı fizyolojik ve metabolik değişiklikler yeme davranışlarını da etkilemektedir. Adölesan dönemde premenstrual sendroma ilişkin hormonal dalgalanmalar, iştah kontrolü ve yeme davranışında değişikliklere neden olmaktadır. Bu hormonlar arasından östrojen besin alımını baskılama ve vücut ağırlığı artışını önlemede rol oynarken, progesteron ile birlikte luteal fazda tatlı tüketme isteğini artmaktadır. Adölesan dönemdeki bireylerin beslenme alışkanlığı ve besin tüketimi de premenstrual sendrom semptomlarını ağırlaşmakta veya hafiflemektedir. Premenstrual dönemde alınan karbonhidrat, protein ve yağ miktarları menstrual siklusun diğer dönemlerine göre daha fazla olup premenstrual sendromu tetiklemektedir. Adölesan dönemde sıklıkla karşılaşılan yetersiz süt tüketimi, aşırı çay, kahve, kolalı veya alkollü içecekler, çikolata, şeker içeriği zengin atıştırmalıkların tüketimi de premenstrual sendroma bağlı semptomları şiddetlendirmektedir. Bu durum baş ağrısı, abdominal şişkinlik, ödem, obezite ve demir eksikliği anemisi gibi bir dizi sağlık sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Aksine, premenstruel dönemde kafein, tuz, doymuş yağların kısıtlanması; kompleks karbonhidratlar, lifli gıdalardan ve omega-3’ten zengin beslenmenin premenstrual sendrom semptomlarını azaltmaktadır. Premenstrual sendromum neden olabileceği besin öğesi yetersizliklerini önlenmesi, yeme davranışı ve iştah üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılması için adölesanların sağlık profesyonelleri tarafından bilinçlendirilmesi önemlidir. Bu literatür incelemesinde, premenstrual sendromu olan adölesanların yeme davranışları ve karşılaştıkları sorunlara değinilerek, bu sorunların çözümü için yapılabilecekler literatür ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Adölesan, Premenstrual sendrom, Yeme davranışı
|
