Koenzim Q10 (CoQ10), enerji metabolizmasında önemli bir rol oynayan ve tüm hücrelerde üretilebilen endojen bir antioksidandır. CoQ10 işlenmemiş/az işlenmiş ve yağ içeriği yüksek besinlerde diğer besinlere kıyasla daha fazla bulunmaktadır. Kırmızı et, tavuk ve balık gibi besinler mitokondrice zengin kaynaklar arasında olup en zengin CoQ10 kaynakları arasında yer almaktadır. Vücutta CoQ10’un dağılımı organlar arasında farklılık göstermektedir. Yaşla birlikte CoQ10 seviyeleri düşmekte olup en yüksek konsantrasyonuna kalpte rastlanmaktadır. İleri yaşla birlikte mitokondriyal biyoenerji bozulmakta ve nitrik oksit biyoyararlanımını azalmaktadır. Dolayısıyla yaşın ilerlemesi vazodilatasyonu etkileyen oksidatif stres tarafından tetiklenen kardiyovasküler hastalıklar ve endotelyal disfonksiyon için ana risk faktörüdür. Kardiyovasküler hastalıklarda CoQ10 takviyesi mitokondrideki enerji yetersizliğine bağlı olarak görülen vasküler disfonksiyon ve vazodilatasyona sebep olan düşük nitrik oksit düzeylerini iyileştirmektedir. Diyete ek CoQ10 takviyesinin güvenli olduğu, iyi tolere edilebildiği ve plazmadaki düşük CoQ10 konsantrasyonunu önemli ölçüde artırdığı tespit edilmiştir. CoQ10 takviyesiyle birlikte oksidatif stres düzeyi düşmekte ve kardiyovasküler nedenlerden kaynaklı mortalitede azalma görülmektedir. Ayrıca damar sertliği ve hipertansiyonda azalma, endotel disfonksiyonda iyileşme ve vazodilatasyon için nitrik oksit seviyelerinde artma sağlığa olumlu etkileri arasında yer almaktadır. Obezitenin sağlık açısından önemi toplumda mortalite nedenlerinin altında yer alan kardiyovasküler hastalıklarla olan ilişkisinden kaynaklanmaktadır. Obezite hipertansiyon, dislipidemi ve insülin direnci gibi metabolik bozukluklara neden olarak kardiyovasküler hastalık riskinin artmasına neden olmaktadır. Bu derlemede koenzim Q10 ve obezite ile kardiyovasküler hastalıklarla ilişkisi incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Koenzim Q10, koenzim Q10 kaynakları, kardiyovasküler hastalıklar, obezite
|
