Böbrekler vücut hemostazında önemli bir rol oynamaktadır. Böbrek yetmezliği, böbrek işlevlerinin ve glomerül filtrasyon hızının (GFR) düşmesi, biriken üremik toksinlerin vücudu olumsuz olarak etkilediği durumu ifade etmektedir. Kronik böbrek yetmezliği (KBH) dünyada ve Türkiye’de yaygın olarak karşılaşılan bir halk sağlığı sorunudur. Erken teşhis edildiğinde önlenmesi veya durdurulması mümkündür ancak, erken teşhis oranı düşüktür. Son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) kronik böbrek yetmezliğinin beşinci evresini ifade etmek için kullanılmaktadır. SDBY’nin tedavisinde farklı renal replasman tedavileri uygulanabilmektedir. Hemodiyaliz (HD) hastalarında beslenme desteği oldukça önemlidir. Tıbbi beslenme tedavisinin amacı, oluşabilecek komplikasyon riskinin en aza indirilmesi, hastalığın ilerleyişini yavaşlatılması, üremik toksisitenin azaltılması, nefron kayıplarının oluşturabileceği sistemik komplikasyonların önlenmesi, hastanın iştah durumunun düzenlenmesi, malnütrisyonun önlenmesi, sıvı elektrolit dengesinin sağlanması olarak hedeflenmektedir. Tıbbi beslenme tedavisi bireye özgü olarak planlanmalıdır. Bu çalışmada HD uygulanan kronik böbrek yetmezliği hastalarında tıbbi beslenme desteği, güncel bilgiler ışığında incelenmiştir. Hemodiyaliz tedavisi uygulanan kronik böbrek yetmezliği hastalarında bireye özgü diyet hazırlanması oldukça önemlidir. Son dönem böbrek yetmezliği oluşan hastaların, diyalize bağlı komplikasyonlardan veya hastalığa bağlı komorbitler ile beslenme durumu arasında ilişki saptanmıştır. Bu hastalarda sıklıkla görülen protein-enerji malnütrisyonu ile karşılaşmamak için diyetleri planlanırken, yeterli enerji ve protein içermesinin yanı sıra diyetin toplam yağ, kolesterol, doymuş ve doymamış yağ asidi, vitamin ve mineral içeriklerinin dikkatle ve özenle hazırlanması gerekmektedir. Hastalar için makro ve mikro besin öğelerinin yeterli sağlanamadığı durumlarda, hastaların enerji açıklarını kapatabilmek için düşük proteinli ürünler, enteral ürünler ya da intradiyalitik beslenme uygulaması yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, Malnütrisyon, Tıbbi Beslenme Tedavisi
|
