Tüberküloz (TB), vücuttaki diğer organlara yayılabilmesine rağmen sıklıkla akciğerleri etkileyen Mycobacterium tuberculosis’in sebep olduğu bir hastalıktır. Latent ve aktif olmak üzere iki tür TB enfeksiyonu vardır. Latent TB'de bakteri inaktif kalmakta ve hastalığın herhangi bir belirti ve semptomu görülmemektedir. Bulaşıcılığı olmasa da her an aktif hale dönülebilmektedir. Aktif tüberkülozda ise hastalık belirtileri mevcuttur ve bulaşıcıdır. Tüberküloz risk faktörleri arasında yetersiz beslenme, HIV enfeksiyonu, alkol kullanımı sigara içme (özellikle erkekler arasında) ve diyabet yer almaktadır. Beslenme yetersizliği tüberküloz (TB) enfeksiyonlarında en sık görülen komplikasyonlardan biridir ve yetersiz beslenme durumu da enfeksiyon riskini artırabilmektedir. Bireyin immünite durumu; ortaya çıkabilecek birçok komorbiditeleri, hastalığın ilerlemesini ve tedaviye yanıtı etkilemektedir. Makro ve mikro besin ögeleri açısından yeterli ve dengeli bir beslenme programı hem tanı alan bireyin yeterli enerji alımına katkıda bulunmaktadır hem de bireyin immünite durumunu iyileştirerek hastalığın ilerlemesini engellemektedir. Yetersiz beslenme, protein-enerji malnütrisyonuna katkıda bulunmakta ve mikrobesin eksiklikleri tüberküloz gelişme riskini artırmaktadır. Aynı zamanda tüberküloz tedavisinde kullanılan ilaçların da besin ögelerine etkileşimi söz konusudur. Bu etkenlere ilave olarak inflamasyon durumu ve besine ulaşamama gibi sebepler de malnütrisyona sebep olmaktadır. Hasta takibi ve beslenme eğitimi tüberküloz hastalarının beslenme durumları üzerinde olumlu etkiler sağlamaktadır. Bu derlemede literatür bilgileri doğrultusunda tüberküloz hastalarının tıbbi beslenme tedavisinde yer alan makro ve mikro besin ögelerinden bahsedilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Tüberküloz, malnütrisyon, tıbbi beslenme tedavisi
|
