Giriş: Şizofreni toplumda yaklaşık %1 oranında rastlanan ve tedavi edilmediği takdirde hastalarda ruhsal, sosyal, mesleki, ve ekonomik alanda bozulmalara neden olarak ciddi yeti yitimine yol açabilen en önemli ruhsal bozukluklardan birisidir. Şizofreni tedavisinde son yıllarda ikinci kuşak antipsikotiklerin (İKA) kullanımının yaygınlaşması yanı sıra bu hastaların sedanter yaşamları, yoğun sigara kullanımları, kötü beslenmeleri kilo artışı, hiperlipidemi, hipertansiyon gibi metabolik ve kardiyovasküler hastalıklara sebep olmaktadır. Çalışmamızda şizofreni hastalarının kan lipid ve Vücut Kitle İndeksi (VKİ) değerlerinin kontrol grubuyla kıyaslamayı amaçladık. Metod: Hasta grubu daha önce diyabet veya hiperkolesterolemi gibi ek organik bir hastalığı olmayan DSM 5 şizofreni tanı kriterlerine uyan kişilerden seçilerek verilere hasta takip dosyalarından retrospektif olarak ulaşılmıştır. Kontrol grubu ise psikiyatrik ve organik herhangi bir tanısı olmayan, çalışmamıza gönüllü olarak katılmayı kabul eden kişilerin sağlık verilerinden elde edilmiştir. Analizler SPSS (Statistical Package for Social Sciences; SPSS Inc., Chicago, IL) 22 paket programında değerlendirilmiştir. Bulgular : Çalışmaya 61 hasta ve 61 kontrol olmak üzere toplam 122 katılımcı dahil edilmiştir. Hasta grubunun tamamı kombine ya da monoterapi olarak İKA kullanıyordu. Gruplar arasında yaş ve cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık yoktu, eğitim durumu, çalışma durumu, medeni durum, gelir durumu açısından beklendiği gibi anlamlı farklılık saptandı (p<0,001). Hasta grubunda bulunanların kreatinin (p<0,001), kolesterol (p=0,037), TG (p=0,001) ve VKİ (p=0,023) değeri kontrol grubundan anlamlı şekilde yüksek; hastaların HDL (p=0,004) ve boyu (p=0,001) ise anlamlı şekilde düşük bulunmuştur. Tartışma: Çalışmamızdaki bulgularımız literatür bulguları ile uyumludur, kolesterol, TG ve VKİ kontrol grubundan anlamlı olarak yüksek, HDL ise anlamlı olarak düşük çıkmıştır. Şizofreni hastalarının tedavisi geleneksel olarak hastanede semptomlar üzerinde odaklanmış olmasına rağmen, bu tedavi psikososyal yaklaşımları, aileyi ve toplumu da içine alacak şekilde daha kapsamlı hale gelmesi büyük önem taşımaktadır. Ailenin kullanılan ilaçların yan etkilerine karşı bilgilendirilmesi, diyet kontrolü, kilo takibi, egzersiz ve sigara bırakma programları gibi müdehalelerle şizofreni hastalarında sıklıkla olan metabolik ve kardiyovasküler hastalıkları önlemek mümkün olabilir.
Anahtar Kelimeler: Şizofreni, Hiperlipidemi, Vücut Kitle İndeksi
|
