Birçok ülkede obezite prevalansının artması nedeniyle obezitenin cerrahi tedavilerine başvurulmaktadır. Bu tedavinin uygulanabilmesi için kişinin beden kütle indeksinin, 40 kg/m²’nin üzerinde olması veya 35 kg/m²’den fazla olup, eşlik eden komorbiditesinin bulunması gerekmektedir. Bariatrik cerrahinin 3 temel çeşidi vardır. Bunlar; restriktif, malabsorbtif ve restriktif/malabsorbtif ameliyatlardır. Gastrik bypass, sleeve gastrektomi, gastrik band günümüzde yaygın olarak kullanılan ameliyat türlerine örnek olarak gösterilebilir.
Bariatrik cerrahi sonrasında beslenme; sıvı dönemi, püre dönemi, yarı katı dönemi, tam katı dönemi ve koruma dönemini kapsayan aşamalı bir diyetten oluşmaktadır. Amacı, obeziteyi ortadan kaldırmak ve komorbid hastalıkları tedavi etmek olan obezite cerrahisi sonrasında yiyecek toleransının azalması ve buna bağlı olan diyet kalitesinin; kilo vermeyi ve hastanın yaşam kalitesini etkiyebileceği bilinmektedir.
Gıdaları iyi tolere edebilmek yiyecekleri zorlanmadan ve gastrointestinal rahatsızlık hissetmeden tüketme yeteneği olarak tanımlanır. Anormal özofagus hareketliliği, hızlı mide boşalması, azalmış mide asidi sekresyonu ve dumping sendromu gıda toleransındaki değişimi etkiyebilir. Bariatrik cerrahi sonrasında hastaların en çok kırmızı et, pirinç, makarnaya karşı olan besin toleransının azaldığını bildirmektedir. Ameliyat tiplerine bağlı olarak, besin toleransının değiştiği de bildirilmiştir. Mide bandı ve gastrik bypass en çok azalmış besin toleransının bildirildiği cerrahi türlerdir. Sleeve gastrektomi geçiren hastalarda gıda toleransının, ameliyat olmamış ve obez olmayan hastalara göre anlamlı şekilde düşük olduğu saptanmıştır. Ameliyat sonrası ilk 1 yılda besinlere karşı tolerans sorunun yaşanabileceği bilinmektedir. Ek olarak ameliyattan 3 ay sonrasında dahi hastaların üçte birinin su tüketiminde zorlandığı da rapor edilmiştir. Ameliyat sonrasında kalıcı olabilecek zayıf gıda toleransı yiyeceklerden kaçınmaya, bozulmuş yeme davranışlarına, genel beslenme kalitesinin etkilemesine ve beslenme yetersizliği riskinin artmasına neden olabilir.
Anahtar Kelimeler: Bariatrik cerrahi, Beslenme, Gıda toleransı
|
