Tıbbi bakış açısıyla afetin tanımı etkilenen bölgedeki yaralıların idaresi için o anda mevcut kaynaklar ile tıbbi yanıt kapasitesi arasındaki dengesizlikle sonuçlanan olaydır. Beslenme, afet durumunda hemen müdahele edilmesi gereken alanlardandır. Afetlerde beslenme problemleri erken dönemde gıda kıtlığı olarak karşımıza çıkarken; uzun dönemde dengesiz ve yetersiz beslenme olarak kendini gösterir. Günümüzde yaklaşık 48 saat içinde afet bölgelerine gıda yardımı ulaşabilmektedir. Fakat asıl sorun ulaşım araçları, besinlerin dağıtım ve depolanmasıyla ilgili yaşanmaktadır. Ülkemizde afet bölgesinde afetzedelere yönelik beslenme hizmetlerinin gerçekleştirilmesi ve beslenme hizmeti verecek tüm kamu kurum, kuruluş, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarının koordinasyonundan Türk Kızılayı sorumludur.
Afetlerde sunulan beslenme hizmetleri organizasyonları erken dönem ve uzun dönem olmak üzere iki gruba ayrılır. Afetlerde ilk 72 saat içinde sunulan beslenme hizmetlerinin organizasyonu erken dönem beslenme hizmetleri organizasyonu, 72 saatten sonra sunulan hizmetlerin organizasyonu ise uzun dönem beslenme hizmetleri organizasyonu olarak tanımlanır. Erken dönem beslenme hizmetleri ilk saatlerde afetzedelere çay, çorba gibi sıcak bir içeceğin sunulmasıyken; ilerleyen saatlerde kolay tedarik edilebilir, herhangi bir işlem gerektirmeyen. tüketimi kolay, çabuk bozulmayan hazır gıdaların sağlanmasıdır. Uzun dönem beslenme hizmetlerinin organizasyonunda sunulan hizmetler ise afetzedelerin bulundukları koşullara uyum sağlayabilmelerini ve normal yaşamlarına dönmelerini kolaylaştıran mutfak seti dağıtımı ve kuru gıda yardımı gibi hizmetlerdir.
Afetlerde beslenme hizmetlerinin yönetiminde afet sonrası yaşanacak gıdaya erişim sorunlarının azaltılması ve beslenme ihtiyaçlarının giderilmesi için gerekli planlamalar yapılması gözardı edilmemelidir. Bunun yanı sıra afetzedelere yönelik beslenme programlarının hazırlanmasında toplumda risk grubu olarak kabul edilen 0-5 yaş grubu, okul çağı çocuklar, gebe-emzikli kadınlar, yaşlı ve engellilerin öncelikle düşünülmesi gerekir.
Sonuç olarak afetlerde beslenme hizmetlerinin iyi organize edilmesi ve afetzedeler için sağlıklı beslenme koşullarının sağlanması, olası yetersiz, dengesiz ve sağlıksız beslenme problemlerinin önüne geçebilir
Anahtar Kelimeler: Afet, Beslenme, Afet yönetimi, Beslenme hizmeti
|
