Hedonik açlık, fizyolojik açlık olmamasına rağmen bireyin zevk almak amacıyla yemek yemeye duyduğu iştah ve dürtü olarak tanımlanmaktadır. Hedonik açlığın oluşumunda görsel uyaranlar, uyku kalitesi, obezite gibi birçok faktör etkili olabilmektedir. Görsel uyaranlara en fazla maruz kalınan mecralardan biri sosyal medya platformlarıdır. Sosyal medyanın bireylerin yaşamını ve ikili ilişkilerini etkileyecek şekilde kullanılması sosyal medya bağımlılığı olarak tanımlanmakta ve bu durum uyku kalitesi ve obezite ile ilişkili olabilmektedir. Bu çalışmada, yetişkin bireylerde (n=100) hedonik açlık ve sosyal medya bağımlılığının uyku kalitesi ve obezite üzerine etkisi incelenmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin hedonik açlık durumları “Besin Gücü Ölçeği”, sosyal medya bağımlılıkları “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu”, uyku kaliteleri ise “Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ)” kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, katılımcıların beyana dayalı vücut ağırlığı ve boy uzunluğu verileri alınmış ve bu veriler kullanılarak BKİ değerleri hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda hedonik açlık ve BKİ değerleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken (p>0,05), hedonik açlık ile PUKİ alt boyutlarından uyku bozukluğu ve gündüz işlev bozukluğu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Ayrıca, hedonik açlık ile uyku kalitesinin negatif yönde ilişkili olduğu görülmüş ancak istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunamamıştır. Sosyal medya bağımlılığının uyku kalitesi ile negatif yönde anlamlı ilişkisi olduğu (p<0,05), BKİ değeriyle ise negatif yönde ilişkisi olduğu ancak bu ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlenmiştir (r= -0,073; p>0,05). Sonuç olarak hedonik açlık ile obezite arasında anlamlı ilişki bulunmamış ancak sosyal medya bağımlılığının hedonik açlık ile ilişkili olduğu görülmüş, aynı zamanda sosyal medya bağımlılığı ve hedonik açlık arttıkça uyku kalitesinin azaldığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Hedonik Açlık, Obezite, Sosyal Medya Bağımlılığı, Uyku Kalitesi
|
