Yeme farkındalığı, duygu düşüncelerin bilincinde olarak fiziksel açlığa göre beslenmeyi hedefleyen bir yaklaşımdır. Literatürde yeme farkındalığının; yeme davranışını düzenleyerek, porsiyon kontrolüne, sağlıklı besin seçimine yönelmeye, aşırı besin tüketimini engellemeye yardımcı olarak ağırlık kontrolünün sağlanmasında etkili olabildiği bildirilmiştir. Tip 2 diyabetli bireylerde yeme farkındalığının arttırılmasına yönelik eğitimler duygusal stresi yönetimi ve daha iyi glisemik kontrol sağlanabileceği rapor edilmiştir. Ancak literatürde tip 2 diyabetli bireylerde yeme farkındalığı ile kişisel özellikler, vücut kompozisyonu ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki belirsizdir. Bu çalışmanın amacı; tip 2 diyabetli bireylerdeki mevcut yeme farkındalığı düzeyleri ile sosyodemografik özellikler, vücut kompozisyonu, metabolik sağlık parametreleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi değerlendirmektedir. Araştırmaya; Diyabet polikliniklerine gelen 19-65 yaş arası 142 Tip 2 diyabet hastası birey katılmıştır. Katılımcıların boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel ve kalça çevreleri ölçülerek kaydedilmiş ve Sosyodemografik ve Sağlık Bilgi Formu, Yeme Farkındalığı Ölçeği ile Yaşam Kalitesi Ölçeği kısa formu uygulanmıştır. Ayrıca katılımcıların HbA1c, TSH, serbest T4 ve açlık kan şekeri değerleri kaydedilmiştir. Verilerin istatistiksel analizi SPSS programı ile yapılmıştır. Yeme farkındalığı ile yaşam kalitesi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0.626, p=0.001). Ancak, yeme farkındalığı düzeyi ile BKİ, bel çevresi, vücut ağırlığı, bireylerin eğitim durumu ve cinsiyet arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bu çalışma ile tip 2 diyabetli bireylerde yeme farkındalığı arttıkça yaşam kalitesinin de artabileceğini göstermiştir. Bu çalışma sonuçlarının geliştirebilmek adına tip 2 diyabetli yetişkinlerde yeme farkındalığı eğitimleri düzenlenerek vücut kompozisyonu üzerindeki etkinliğinin değerlendirildiği müdahale yapılan gelecekteki çalışmalara ihtiyaç vardır.
(Lisans tezinden üretilen bu çalışma,TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında desteklenmiştir.)
Anahtar Kelimeler: Tip 2 Diyabet, Yeme Farkındalığı, BKİ, Metabolik Sağlık
|
