Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) obeziteyi ‘Sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi’ olarak tanımlamıştır. İnsülin direnci, vücudun hücrelerinin insüline yanıt verme yeteneğinin azaldığı bir durumu ifade eder. İnsülin, pankreastan salgılanan bir hormondur, metabolizmanın düzenleyici temel hormonlarından biridir ve kan glikozu regülasyonunu sağlamaktadır. İnsülin, kan dolaşımındaki glikoz seviyelerini düzenlemek için hücrelere glikozun alınmasını sağlar. İnsülin direnci durumunda, hücreler insüline yanıt vermezler ve glikoz hücre içine giremez. Obezite, bozulmuş insülin hassasiyeti ile ilişkilendirilmiştir. İnsülin sinyal yolağının ana regülatörleri insülin reseptör substratlarıdır (IRS). İnsülin reseptörleri, hücre yüzeyinde bulunur ve insülin, bu reseptörlere bağlandığında, reseptörler üzerinde tirozin fosforilasyonunu başlatarak insülin sinyal yolaklarını aktive eder. İnsülin Reseptör Substratı 1( IRS-1), bu sinyal yolaklarının önemli bir bileşenidir. İnsülin, hücre zarına bağlanarak tirozin fosforilasyonu ile hücre içinde IRS1’i aktive eder ve insülin sinyal yolaklarını başlatarak hücrelere glikoz alımını sağlar. Obezitede aşırı yağ birikimi ve sistemik inflamasyon ile oluşabilcek serin fosforilasyonu IRS1 ve diğer insülin sinyal yolakları üzerinde olumsuz etkilere neden olur. Bu durum, insülin direncinin gelişmesine neden olmaktadır.. Obezite ve insülin direnci tedavisinde ilk aşama beslenme desteğidir. Orta düzeyde sağlanan kilo kaybı dolaşımdaki serbest yağ asitleri, trigliseredler, insülin, leptin, PAI-1 ve yağ hücrelerinin diğer ürünlerinin azalması ile bir hiposekratuvar katabolizma gerçekleştirir. Yapılan araştırmalarda insülin direnci ile obezite arasında güçlü ilişkiler bulunmaktadır. Araştırmalara göre İnsülin duyarlılığı beden kütle indeksi ve vücuttaki yağ miktarı ile ters ilişkili göstermektedir. Sonuç olarak obezite, insülin direncinin temel risk faktörüdür. Obezite ile insülin direnci ilişkisinin daha iyi anlaşılabilmesi için daha çok çalışmaya gereksinim vardır.
Anahtar Kelimeler: Obezite, insülin direnci, beslenme
|
