Türkiye’de 6-7 Şubat 2023 tarihlerinde meydana gelen deprem, on bir ili doğrudan etkilemiştir. Doğal afetlerle ilişkili hastalık ve ölümlerin önemli bir kısmı yetersiz ve/ya uygun olmayan beslenme koşullarından kaynaklandığı için acil durumda yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanabilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, küresel olarak, doğal afetlerin hemen sonrasında acil durum beslenme koşullarıyla ilgili bilimsel kanıtların eksikliği afetzedelerin beslenmesini destekleme çabalarının önüne geçebilmektedir. Bu nedenle bu araştırmada, Malatya'da kurulan yemek çadırları ve gıda dağıtım yerlerindeki yardımların beslenme ihtiyacını karşılama durumu vaka-çalışması yaklaşımı ile değerlendirilmiştir. Belirlenen 13 noktada yapılandırılmış gözlem protokolü ile elde edilen veriler nicel ve nitel analizlerle değerlendirilmiştir. Niteliksel veri kaynağı olarak kullanılan fotoğraflar NVivo 1.7.1 kullanılarak analiz edilmiştir. Her bir dağıtım noktasında çekilen fotoğraflar iki ayrı araştırmacı tarafından ayrı ayrı kodlanmış ve daha sonra kodlar birleştirilerek niteliksel içerik analizi ile tema ve kategoriler oluşturulmuştur. Bilgisayar destekli görsel analiz bulguları, niceliksel sonuçlarla birlikte yorumlanmış ve nirengi/çeşitlendirme (üçgenleme) yöntemi tamamlanmıştır. Sonuç olarak, depremzedelere ve gönüllülere sunulan yemeklerin enerji, protein, yağ, lif, C vitamini, kalsiyum ve demir açısından yetersiz olduğu; ancak sodyum seviyelerinin merkezlerin çoğunda maksimum eşiğin üzerinde olduğu bulunmuştur. Tematik analizlerde belirlenen kapsayıcı temalar sahada gözlem yapılan noktalarda dağıtılan gıdaların besin değeri, hijyen ve zor yaşam koşullarından ötürü farklı yaş ve fiziki koşullardaki bireyler için uygun olmadığını göstermiştir. Nicel ve nitel analizlerin bir arada değerlendirilerek üçgenleme yapılan çalışmada beslenme çevresinin Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi’yle uyumlu olmadığı belirlenerek, öneriler sunulmuştur. ORCID NO: 0000-0001-6208-3540
Anahtar Kelimeler: Afet, Beslenme, Gıda güvencesi, Afete Hazırlık
|
