Bu derlemenin amacý yeme bozukluðuna sahip kiþilerde taný ve tedavi açýsýndan multidisipliner yaklaþýmýn önemini vurgulamaktýr. Yeme bozukluklarý psikiyatri taný kitaplarýnda bulimiya nervoza, anoreksiya nervoza, týkanýrcasýna yeme bozukluðu olarak üç ana kategoride deðerlendirilmektedir. Bedensel belirtilerin ön planda olduðu ruhsal kökenli hastalýklar olarak kabul edilmektedir. Biyolojik, psikolojik ve sosyolojik birçok durum beslenme bozukluklarýnýn sebepleri arasýnda yer almaktadýr. Tedaviye ancak %50 si yanýt vermektedir. Prognozu hastalýðýn süresiyle iliþkilidir. Erken müdahale edilmediði takdirde ölümle sonuçlanabilmektedir. Tedavi ekibinde hastanýn durumuna göre psikiyatri hekimi, psikolog, beslenme uzmaný, hemþire, dahiliye doktoru, diþ hekimi, egzersiz uzmaný, sosyal hizmet uzmaný ve diðer disiplinler yer almalýdýr. Beslenme bozukluklarýnda yemek yememe veya aþýrý yeme ataklarý sonrasýnda kendini kusturma ve kontrolsüz egzersiz dönemleri olmaktadýr. Ayýrýcý taný için mutlaka altta yatan baþka hastalýk olup olmadýðýna dair ilgili birimlerce geniþ týbbi incelemeler yapýlmalýdýr. Taný konulduktan sonra elektrolit dengesizliði riski nedeniyle birincil müdahale dahiliye doktoru kontrolünde týbbi bakým olmalýdýr. Kiþide vücut aðýrlýðýný veya biçimini algýlamada bozukluk olduðu için ikinci müdahale psikiyatri hekimlerinin kontrolünde yapýlan medikal tedavi ve psikoterapidir. Bu aþamada beslenme uzmanýn önerdiði gýdalarýn, hemþire eþliðinde yedirilmesi gereklidir. Kusma ataklarýndan sonra aðýz hijyeni bozulabileceði ve diþ kayýplarý olabileceði için diþ hekimine konsülte edilmelidir. Kendi bedenini beðenmediðinden sosyal ortamlardan uzaklaþan hasta için sosyal hizmet uzmanýndan yardým almak faydalý olacaktýr. Zayýflamak için kendi baþýna, geliþigüzel ve aþýrý egzersiz yapma durumu sakatlýklara yol açabileceðinden egzersiz uzmaný kontrolünde egzersizlerin yapýlmasý önem taþýmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Yeme Bozukluklarý, Anoreksiya Nervoza, Beslenme
|
