Yaþlýlarýn malnutrisyon taramasý ve risk faktörlerin belirlenmesi, iliþkili komplikasyonlarýn geliþiminin önlenmesi açýsýndan önemlidir. Bu çalýþmanýn amacý, Mini Nutrisyonel Deðerlendirme (MNA) ve Geriatrik Depresyon Ölçeði (GDÖ) ile yaþlýlarda malnutrisyon ve depresyon durumunu ve bazý iliþkili faktörleri saptamaktýr.
Tanýmlayýcý ve kesitsel türde planlanan bu çalýþma 65 yaþ ve üzeri toplam 365 yaþlý bireyde yürütüldü. Yaþ ortalamasý 72,75±5,75 yýl olup %54’ü kadýndýr. %10,4’ü yalnýz yaþamaktadýr, %87,7’sinin en az bir kronik hastalýðý vardýr. %4,1’inde malnutrisyon, %26,6’sýnda ise malnutrisyon riski saptanmýþtýr. %41,9’unda depresyon olduðu tespit edilmiþtir.
MNA ile GDÖ, cinsiyet, yaþ, gelir durumu, kronik hastalýk varlýðý, yalnýz yaþayýp yaþamama durumu arasýndaki iliþkileri araþtýrmak için yol analizleri AMOS v24 kullanýlarak yapýlmýþtýr. Literatürden elde edilen bilgiler ýþýðýnda gelir, yaþ, cinsiyet, kronik hastalýk varlýðý, yalnýz yaþama durumunun MNA ve GDÖ ile iliþkilerini ortaya çýkaracak bir model kurulmuþtur. Hem erkek hem de kadýnlarda anlamsýz olan yol katsayýlarý doðrultusunda modelden bu yollar çýkarýlarak yeni model tekrar analiz edilmiþtir. Anlamsýz elde edilen yol katsayýlarý modelden çýkarýldýktan sonra kadýnlarda; GDÖ ile gelir arasýnda elde edilen yol katsayýsý istatistiksel olarak anlamlý elde edilmiþtir ve gelir düzeyi arttýkça GDÖ 0,186 artmaktadýr (β= 0,186; p=0,007). Benzer þekilde yaþ arttýkça MNA’nýn arttýðý (β= 0,249; p=<0,001) ve GDÖ arttýkça da MNA’nýn arttýðý (β= 0,281; p=<0,001) görülmektedir. Erkeklerde gelir arttýkça GDÖ’nün arttýðý (β= 0,237; p=<0,001); birisiyle yaþayan erkeklerde depresyonun azaldýðý (β= -0,164; p=0,027) saptanmýþtýr. Erkeklerde malnutrisyon yaþ ve depresyonla iliþkili olup; yaþ arttýkça erkeklerde malnutrisyonun arttýðý tespit edilmiþtir (β= 0,217; p=0,002). Depresyon görüldüðünde beslenmenin bozulduðu ve malnutrisyon geliþtiði de görülmektedir (β= 0,343; p=<0,001).
Anahtar Kelimeler: Malnütrisyon, Depresyon, Yaþlý bireyler
|
