Yaşlıların malnutrisyon taraması ve risk faktörlerin belirlenmesi, ilişkili komplikasyonların gelişiminin önlenmesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Mini Nutrisyonel Değerlendirme (MNA) ve Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) ile yaşlılarda malnutrisyon ve depresyon durumunu ve bazı ilişkili faktörleri saptamaktır.
Tanımlayıcı ve kesitsel türde planlanan bu çalışma 65 yaş ve üzeri toplam 365 yaşlı bireyde yürütüldü. Yaş ortalaması 72,75±5,75 yıl olup %54’ü kadındır. %10,4’ü yalnız yaşamaktadır, %87,7’sinin en az bir kronik hastalığı vardır. %4,1’inde malnutrisyon, %26,6’sında ise malnutrisyon riski saptanmıştır. %41,9’unda depresyon olduğu tespit edilmiştir.
MNA ile GDÖ, cinsiyet, yaş, gelir durumu, kronik hastalık varlığı, yalnız yaşayıp yaşamama durumu arasındaki ilişkileri araştırmak için yol analizleri AMOS v24 kullanılarak yapılmıştır. Literatürden elde edilen bilgiler ışığında gelir, yaş, cinsiyet, kronik hastalık varlığı, yalnız yaşama durumunun MNA ve GDÖ ile ilişkilerini ortaya çıkaracak bir model kurulmuştur. Hem erkek hem de kadınlarda anlamsız olan yol katsayıları doğrultusunda modelden bu yollar çıkarılarak yeni model tekrar analiz edilmiştir. Anlamsız elde edilen yol katsayıları modelden çıkarıldıktan sonra kadınlarda; GDÖ ile gelir arasında elde edilen yol katsayısı istatistiksel olarak anlamlı elde edilmiştir ve gelir düzeyi arttıkça GDÖ 0,186 artmaktadır (β= 0,186; p=0,007). Benzer şekilde yaş arttıkça MNA’nın arttığı (β= 0,249; p=<0,001) ve GDÖ arttıkça da MNA’nın arttığı (β= 0,281; p=<0,001) görülmektedir. Erkeklerde gelir arttıkça GDÖ’nün arttığı (β= 0,237; p=<0,001); birisiyle yaşayan erkeklerde depresyonun azaldığı (β= -0,164; p=0,027) saptanmıştır. Erkeklerde malnutrisyon yaş ve depresyonla ilişkili olup; yaş arttıkça erkeklerde malnutrisyonun arttığı tespit edilmiştir (β= 0,217; p=0,002). Depresyon görüldüğünde beslenmenin bozulduğu ve malnutrisyon geliştiği de görülmektedir (β= 0,343; p=<0,001).
Anahtar Kelimeler: Malnütrisyon, Depresyon, Yaşlı bireyler
|
