Beslenme, organizmanýn hayati fonksiyonlarýný yerine getirebilmesi, büyümesi, geliþmesi ve gerekli olan enerjinin karþýlanabilmesi için besinlerin dýþarýdan alýnmasý yolu ile ve bu besinlerin emilimi, sindirimi edilmesi olarak tanýmlanmaktadýr. Sporculara özel planlanan beslenme programlarý, sporcularýn performanslarýný ve geliþim düzeyleri ile yakýndan iliþkilidir. Birçok sporcu, antrenmanlarýnýn bir parçasý olarak besin takviyelerinden faydalanmaktadýr. Besin takviyeleri, kiþilerin doðal beslenme yolu ile aldýðý makro ve mikro besin ögelerinin sývý, toz ve tablet formlarýnda hazýrlanmýþ biçimleridir. Spor yapan bireylerin bu ürünleri kullaným amacý günlük beslenme rutinlerinde eksik kalan besin ögelerini olduðunda bu açýklýðý etkili ve çabuk bir biçimde gidermektir. Bu araþtýrmanýn amacý, elit düzeydeki sporcularýn, fitness merkezlerinde spor yapan bireylerin ve fitness eðitmenlerinin besin takviyesi kullanýmý ile ilgili gelecekte yapýlacak olan çalýþmalara yardýmcý olmak için bu alanda yapýlmýþ lisansüstü tez çalýþmalarý incelenmiþtir. Bu alanda yapýlmýþ çalýþmalarý incelemek için YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabaný kullanýlmýþtýr. Tarama yapýlýrken ‘supplement’, ‘gýda takviyesi’, 'besin takviyesi' ve ‘ergojenik destek’ anahtar kelimeler kullanýlmýþtýr ve eriþime açýk olan lisansüstü tezler deðerlendirmeye alýnmýþtýr. Arama kriterleri olarak, ‘spor’ konu alanýnda sýnýrlandýrýlarak 14 lisansüstü tez’e ulaþýlmýþtýr. Elit düzeydeki sporcularýn, fitness merkezinde spor yapan bireylerin ve fitness eðitmenlerinin katýlýmcý olduðu bu çalýþmalarda; kullandýklarý besin takviye ürünlerini, bu ürünleri kullaným sýklýklarý, kullaným amaçlarý, bilinç düzeyleri gibi destek ürünlerine yaklaþýmlarý incelenmiþtir. Bu yapýlan çalýþmalar dikkate alýnarak, sonuç olarak sporcularýn performanslarýný artýrmak ve geliþimlerinin sürekliliði için besin takviyesi kullandýklarý söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Spor, Supplement, Ergojenik destek, Gýda takviyesi, Besin takviyesi
|
