Beslenme, organizmanın hayati fonksiyonlarını yerine getirebilmesi, büyümesi, gelişmesi ve gerekli olan enerjinin karşılanabilmesi için besinlerin dışarıdan alınması yolu ile ve bu besinlerin emilimi, sindirimi edilmesi olarak tanımlanmaktadır. Sporculara özel planlanan beslenme programları, sporcuların performanslarını ve gelişim düzeyleri ile yakından ilişkilidir. Birçok sporcu, antrenmanlarının bir parçası olarak besin takviyelerinden faydalanmaktadır. Besin takviyeleri, kişilerin doğal beslenme yolu ile aldığı makro ve mikro besin ögelerinin sıvı, toz ve tablet formlarında hazırlanmış biçimleridir. Spor yapan bireylerin bu ürünleri kullanım amacı günlük beslenme rutinlerinde eksik kalan besin ögelerini olduğunda bu açıklığı etkili ve çabuk bir biçimde gidermektir. Bu araştırmanın amacı, elit düzeydeki sporcuların, fitness merkezlerinde spor yapan bireylerin ve fitness eğitmenlerinin besin takviyesi kullanımı ile ilgili gelecekte yapılacak olan çalışmalara yardımcı olmak için bu alanda yapılmış lisansüstü tez çalışmaları incelenmiştir. Bu alanda yapılmış çalışmaları incelemek için YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanı kullanılmıştır. Tarama yapılırken ‘supplement’, ‘gıda takviyesi’, 'besin takviyesi' ve ‘ergojenik destek’ anahtar kelimeler kullanılmıştır ve erişime açık olan lisansüstü tezler değerlendirmeye alınmıştır. Arama kriterleri olarak, ‘spor’ konu alanında sınırlandırılarak 14 lisansüstü tez’e ulaşılmıştır. Elit düzeydeki sporcuların, fitness merkezinde spor yapan bireylerin ve fitness eğitmenlerinin katılımcı olduğu bu çalışmalarda; kullandıkları besin takviye ürünlerini, bu ürünleri kullanım sıklıkları, kullanım amaçları, bilinç düzeyleri gibi destek ürünlerine yaklaşımları incelenmiştir. Bu yapılan çalışmalar dikkate alınarak, sonuç olarak sporcuların performanslarını artırmak ve gelişimlerinin sürekliliği için besin takviyesi kullandıkları söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Spor, Supplement, Ergojenik destek, Gıda takviyesi, Besin takviyesi
|
