| |
Giriþ: Büyüme ve geliþme; bütünü ile genetik, beslenme, sosyal ve kültürel koþullarýn etkisinde oluþan bir süreçtir. Çocuðu eriþkinden ayýran en önemli özellik sürekli büyüme ve geliþme göstermesidir. Çocuklarýn saðlýklý bir þekilde büyüyüp geliþebilmesi, yeterli ve dengeli beslenmenin saðlanmasý ile mümkündür. Bu araþtýrma kapsamýnda okul öncesi dönem olarak nitelendirilen 3-6 yaþ arasý çocuklarýn büyümelerinin deðerlendirilmesi ve iliþkili faktörlerin saptanmasý amaçlanmýþtýr.
Materyal-Metod: Araþtýrma, Ýstanbul Ýli’nde bulunan Kaðýthane Ýlçesi Aile Saðlýðý Merkezleri’ne kayýtlý, araþtýrmaya katýlmayý gönüllü olarak kabul eden 3-6 yaþ arasý 781 çocuk ve aileleri ile gerçekleþtirilmiþtir. Veri toplama aracý olarak araþtýrmacý tarafýndan hazýrlanan anket formu annelerle yüzyüze görüþme tekniði kullanýlarak uygulanmýþtýr. Anket formu ile sosyo-demografik durum, saðlýk durumu, beslenme alýþkanlýklarý ile ilgili bilgiler sorulmuþ, 24 saatlik besin tüketim kaydý ve antropometrik ölçümler alýnmýþtýr. Çocuklarýn aðýrlýk ve boylarýna göre Z-Skor deðerleri hesaplanmýþtýr. Elde edilen veriler Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) ve Beslenme Bilgi Sistemi (BeBÝS7) programlarý kullanýlarak deðerlendirilmiþtir.
Bulgular: Yaþ ortalamalarý 47,8+7,9 ay olan çocuklarýn %48,8’i (n=381) kýz, %51,2’si (n=400) erkektir. Doðum aðýrlýklarý ortalama 3240,5+580,1 gramdýr. Çocuklarýn %98,1’i (n=766) ortalama 16,4+8,9 ay emzirilmiþtir. Çocuklarýn yaþa göre aðýrlýk için Z-Skor deðerleri; %56,5 (n=441) 0 SDS, %14,9 (n=116) -1 SDS, %4,0 (n=31) -2 SDS, %2,0 (n=16) -3 SDS, %15,0 (n=117) 1 SDS, %4,6 (n=36) 2 SDS, %3,1 (n=24) 3 SDS olarak hesaplanmýþtýr. Çocuklara %89,1 (n=696) oranýnda anneleri bakmaktadýr. Tamamlayýcý besinlere ortalama 6,0+2,2 ayda baþlanmýþtýr. Çocuklar günlük ortalama 3,7+1,0 öðün tüketmekte, 1177,4+393,7 kcal enerji, 43,8+16,6 g protein, 674,7+359,9 mg kalsiyum, 8,0+3,2 mg demir almaktadýr.
Sonuç: Beslenme alýþkanlýklarýnýn temelinin oluþtuðu okul öncesi dönemde saðlýklý beslenme çocuðun fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal yönden büyüme ve geliþmesinde etkin rol oynamaktadýr. Baþta okul öncesi dönem çocuklarýn aileleri olmak üzere saðlýk çalýþanlarý ve öðretmenlerin yeterli ve dengeli beslenme yönünden bilinçlendirilmesine yönelik projeler geliþtirilerek uygulanmasý gelecek nesillerin fiziksel ve mental yönden saðlýklý olmasý bakýmýndan büyük önem taþýmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Büyüme, Çocuk, Z-Skor
|
