| |
Giriş: Büyüme ve gelişme; bütünü ile genetik, beslenme, sosyal ve kültürel koşulların etkisinde oluşan bir süreçtir. Çocuğu erişkinden ayıran en önemli özellik sürekli büyüme ve gelişme göstermesidir. Çocukların sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmesi, yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanması ile mümkündür. Bu araştırma kapsamında okul öncesi dönem olarak nitelendirilen 3-6 yaş arası çocukların büyümelerinin değerlendirilmesi ve ilişkili faktörlerin saptanması amaçlanmıştır.
Materyal-Metod: Araştırma, İstanbul İli’nde bulunan Kağıthane İlçesi Aile Sağlığı Merkezleri’ne kayıtlı, araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 3-6 yaş arası 781 çocuk ve aileleri ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu annelerle yüzyüze görüşme tekniği kullanılarak uygulanmıştır. Anket formu ile sosyo-demografik durum, sağlık durumu, beslenme alışkanlıkları ile ilgili bilgiler sorulmuş, 24 saatlik besin tüketim kaydı ve antropometrik ölçümler alınmıştır. Çocukların ağırlık ve boylarına göre Z-Skor değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen veriler Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) ve Beslenme Bilgi Sistemi (BeBİS7) programları kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Yaş ortalamaları 47,8+7,9 ay olan çocukların %48,8’i (n=381) kız, %51,2’si (n=400) erkektir. Doğum ağırlıkları ortalama 3240,5+580,1 gramdır. Çocukların %98,1’i (n=766) ortalama 16,4+8,9 ay emzirilmiştir. Çocukların yaşa göre ağırlık için Z-Skor değerleri; %56,5 (n=441) 0 SDS, %14,9 (n=116) -1 SDS, %4,0 (n=31) -2 SDS, %2,0 (n=16) -3 SDS, %15,0 (n=117) 1 SDS, %4,6 (n=36) 2 SDS, %3,1 (n=24) 3 SDS olarak hesaplanmıştır. Çocuklara %89,1 (n=696) oranında anneleri bakmaktadır. Tamamlayıcı besinlere ortalama 6,0+2,2 ayda başlanmıştır. Çocuklar günlük ortalama 3,7+1,0 öğün tüketmekte, 1177,4+393,7 kcal enerji, 43,8+16,6 g protein, 674,7+359,9 mg kalsiyum, 8,0+3,2 mg demir almaktadır.
Sonuç: Beslenme alışkanlıklarının temelinin oluştuğu okul öncesi dönemde sağlıklı beslenme çocuğun fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal yönden büyüme ve gelişmesinde etkin rol oynamaktadır. Başta okul öncesi dönem çocukların aileleri olmak üzere sağlık çalışanları ve öğretmenlerin yeterli ve dengeli beslenme yönünden bilinçlendirilmesine yönelik projeler geliştirilerek uygulanması gelecek nesillerin fiziksel ve mental yönden sağlıklı olması bakımından büyük önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Büyüme, Çocuk, Z-Skor
|
