Bir yýl boyunca düzenli ve korunmasýz cinsel iliþkiye raðmen gebelik saðlamada baþarýsýzlýk olarak tanýmlanan infertilite, dünyada çiftlerin %13-15’ini etkileyen önemli bir klinik problemdir. Erkek infertilitesi, infertilite olgularýnýn %60’ýndan sorumludur. Erkek fertilite potansiyeli konjenital ve genetik anormallikler, gonadotoksinlere maruziyet, genitoüriner enfeksiyonlar, immünolojik faktörler, endokrin bozukluklar, sistemik hastalýklar ve kanser gibi çeþitli faktörlerden etkilenmektedir. Dünya nüfusunun üçte birinden fazlasýný etkileyen obezite, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalýklar, kanser, nörodejenerasyon ve erken yaþlanma gibi komplikasyonlar ile iliþkili olan önemli ve yaygýn bir saðlýk sorunudur. Epidemiyolojik, genetik, klinik öncesi ve klinik veriler obezitenin üreme çaðýndaki erkeklerde infertiliteye neden olduðunu veya þiddetlendirdiðini göstermektedir. Obeziteye baðlý hiperinsülinemi, hiperleptinemi, kronik inflamasyon ve oksidatif stres gibi faktörler erkek üreme sistemine etki ederek erektil disfonksiyona ve semen kalitesinin düþmesine yol açmaktadýr. Obeziteden kaynaklanan hipotalamo-hipofizer-gonadal akstaki deðiþiklikler, testiküler steroidogenezdeki bozukluklar ve insülin, sitokin, adipokin gibi hormonlarýn üretimindeki metabolik düzensizlikler sperm konsantrasyonu, canlýlýk, motilite ve morfoloji gibi semen parametrelerini olumsuz yönde etkileyerek erkek fertilitesini ve üreme potansiyelini azaltmaktadýr. Ek olarak, obezite kromatin yoðunlaþmasý, DNA fragmentasyonu ve epigenetik deðiþiklikleri arttýrmakta ve apoptozisi indüklemektedir. Bununla birlikte, obezite ile iliþkili infertilitenin tedavisi, altta yatan patofizyoloji ve iliþkili komorbiditeler nedeniyle oldukça karmaþýktýr. Bu derlemede, obezitenin erkek üreme sistemi üzerine patofizyolojik etkileri ve bu süreçte yer alan mekanizmalar deðerlendirilecek ve obezite ile iliþkili erkek infertilitesinin tedavisine yönelik güncel yaklaþýmlar özetlenecektir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, Erkek infertilitesi, Sperm
|
