Bir yıl boyunca düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik sağlamada başarısızlık olarak tanımlanan infertilite, dünyada çiftlerin %13-15’ini etkileyen önemli bir klinik problemdir. Erkek infertilitesi, infertilite olgularının %60’ından sorumludur. Erkek fertilite potansiyeli konjenital ve genetik anormallikler, gonadotoksinlere maruziyet, genitoüriner enfeksiyonlar, immünolojik faktörler, endokrin bozukluklar, sistemik hastalıklar ve kanser gibi çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Dünya nüfusunun üçte birinden fazlasını etkileyen obezite, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, kanser, nörodejenerasyon ve erken yaşlanma gibi komplikasyonlar ile ilişkili olan önemli ve yaygın bir sağlık sorunudur. Epidemiyolojik, genetik, klinik öncesi ve klinik veriler obezitenin üreme çağındaki erkeklerde infertiliteye neden olduğunu veya şiddetlendirdiğini göstermektedir. Obeziteye bağlı hiperinsülinemi, hiperleptinemi, kronik inflamasyon ve oksidatif stres gibi faktörler erkek üreme sistemine etki ederek erektil disfonksiyona ve semen kalitesinin düşmesine yol açmaktadır. Obeziteden kaynaklanan hipotalamo-hipofizer-gonadal akstaki değişiklikler, testiküler steroidogenezdeki bozukluklar ve insülin, sitokin, adipokin gibi hormonların üretimindeki metabolik düzensizlikler sperm konsantrasyonu, canlılık, motilite ve morfoloji gibi semen parametrelerini olumsuz yönde etkileyerek erkek fertilitesini ve üreme potansiyelini azaltmaktadır. Ek olarak, obezite kromatin yoğunlaşması, DNA fragmentasyonu ve epigenetik değişiklikleri arttırmakta ve apoptozisi indüklemektedir. Bununla birlikte, obezite ile ilişkili infertilitenin tedavisi, altta yatan patofizyoloji ve ilişkili komorbiditeler nedeniyle oldukça karmaşıktır. Bu derlemede, obezitenin erkek üreme sistemi üzerine patofizyolojik etkileri ve bu süreçte yer alan mekanizmalar değerlendirilecek ve obezite ile ilişkili erkek infertilitesinin tedavisine yönelik güncel yaklaşımlar özetlenecektir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, Erkek infertilitesi, Sperm
|
