Mikotoksinler Aspergillus, Penicillium ve Fusarium gibi çeþitli mantar türlerinin doðal olarak oluþturduðu ikincil metabolitlerdir. Mikotoksinlerden Aflatoksinler ve Okratoksin A, tüm mikotoksinler arasýnda memeliler için en toksik olanlarýdýr. Hayvan ve insan saðlýðý üzerindeki ciddi etkileri ve besinlerde sýk görülmeleri nedeniyle büyük endiþe oluþturmaktadýr. Bu nedenle bu çalýþma, Türkiye'de önemli miktarlarda tüketilen ve yurtdýþýna giderek artan miktarlarda ihraç edilen yer fýstýðý ve kuru incirde, toksik olarak kabul edilen mikotoksinlerden toplam aflatoksin ile okratoksin A analizlerinin yapýlarak temsili veriler elde etmeyi amaçlamaktadýr. Çalýþmada 40 yer fýstýðý ve 20 kuru incir olmak üzere toplam 60 örnek, Ýstanbul’un farklý semtlerinden açýk (30) ve marketlerde ambalajlý þekilde satýlan (30) ürünlerden toplanmýþtýr. Bu örneklerdeki toplam aflatoksin ve okratoksin A analizi için yüksek basýnçlý sývý kromatografisi (HPLC) cihazý kullanýlmýþtýr. Kabuklu yer fýstýðý örneklerinin 19’unda (20), kabuksuz yer fýstýðý örneklerinin tamamýnda (20), kuru incir örneklerinin ise 16’sýnda (20) toplam aflatoksin varlýðý tespit edilmiþtir. Kabuklu yer fýstýðý, kabuksuz yer fýstýðý ve kuru incir örneklerinde saptanan en yüksek toplam aflatoksin düzeyi sýrasýyla 0,625 µg/kg, 0,886 µg/kg ve 0,332 µg/kg olarak bulunmuþtur. Okratoksin A varlýðýna bakýldýðýnda ise kabuklu yer fýstýðýnda 1, kabuksuz yer fýstýðýnda 1 ve kuru incirde 2 olmak üzere toplam 4 üründe Okratoksin A varlýðýna rastlanmýþtýr. Bu ürünlerdeki Okratoksin A düzeyinin de sýrasýyla 0,040 µg/kg, 0,046 µg/kg ve 0,036-0,227 µg/kg olduðu görülmüþtür. Tespit edilen toplam aflatoksin ve okratoksin A deðerlerinin tamamý, Türk Gýda Kodeksi Tebliði’nde belirtilen maksimum toplam aflatoksin ve okratoksin A seviyesinin altýndadýr.
Anahtar Kelimeler: Yer fýstýðý, Kuru incir, Aflatoksin, Okratoksin A, HPLC
|
