Bu çalýþmada, Adana ilinde özel bir hastanenin Diyet Polikliniði’ne baþvuran bireylerin yeme davranýþ durumlarý ile bazý biyokimyasal parametreleri arasýndaki iliþkinin deðerlendirilmesi amaçlanmýþtýr. Çalýþma, 19–65 yaþ arasý 100 yetiþkin birey üzerinde yürütülmüþtür. Katýlýmcýlara demografik özelliklerini sorgulamak ve yeme davranýþ durumlarýný belirlemek için Revize Edilmiþ Üç Faktörlü Yeme Anket (TFEQ-R18) formu uygulanmýþ, antropometrik ölçümleri alýnmýþtýr. Biyokimyasal parametreler hasta dosyalarýndan elde edilmiþtir. Çalýþma kapsamýndaki bireylerin %59.0’u kadýn, %41.0’i erkek, yaþ ortalamasý 37.2±10.6’dýr. Bireylerin %68.0’i evli olup %32.0’si üniversite, %27.0’si lise, %22.0’si ilkokul mezunudur. Beden Kütle Ýndeksi (BKÝ) verileri deðerlendirildiðinde %42.0’sinin obez olduðu saptanmýþtýr. Kadýnlarýn ortalama bel çevresi 91.7±14.8, erkeklerin ise 93.6±15.8 cm’dir. Bireylerin TFEQ-R18'ye göre ortalama 36.0±19.4’ü kontrolsüz yeme, 54.4±24.1’i biliþsel kýsýtlama, 13.3±12.4’ü duygusal yeme puanýna sahiptir. BKÝ ile biliþsel kýsýtlama puanlarý arasýnda pozitif yönde (r=0.20;p=0.04), bel/kalça oraný ile kontrolsüz yeme arasýnda negatif yönde (r=-0.21;p=0.02) istatistiksel olarak önemli iliþki görülmüþtür. HbA1c, insülin düzeyleri, total kolesterol, HDL-K, B12 vitamin ile TFEQ-R18 puanlarý arasýnda istatistiksel olarak anlamlý fark saptanmamýþtýr (p>0.05). LDL-K, demir, AST, ALT ve T3 düzeyleri ile kontrolsüz yeme puanlarý arasýnda, trigliserid düzeyi ile duygusal yeme puanlarý arasýnda negatif yönlü bir iliþki bulunmuþtur (p<0.05). Sonuç olarak, bu çalýþmada duygusal yeme, kontrolsüz yeme ve biliþsel kýsýtlama gibi psikolojik yeme davranýþlarýnýn LDL-K, trigliserid ve demir düzeylerini etkilediði görülmüþtür. Bu nedenle, saðlýklý beslenme konusunda verilecek eðitim ve danýþmanlýk hizmetlerinde beslenmenin psikolojik yönü de göz önünde bulundurulmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: Yeme Davranýþý, Üç Faktörlü Yeme Ölçeði (TFEQ-R18), Biyokimyasal Parametre
|
