Bu çalışmada, Adana ilinde özel bir hastanenin Diyet Polikliniği’ne başvuran bireylerin yeme davranış durumları ile bazı biyokimyasal parametreleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, 19–65 yaş arası 100 yetişkin birey üzerinde yürütülmüştür. Katılımcılara demografik özelliklerini sorgulamak ve yeme davranış durumlarını belirlemek için Revize Edilmiş Üç Faktörlü Yeme Anket (TFEQ-R18) formu uygulanmış, antropometrik ölçümleri alınmıştır. Biyokimyasal parametreler hasta dosyalarından elde edilmiştir. Çalışma kapsamındaki bireylerin %59.0’u kadın, %41.0’i erkek, yaş ortalaması 37.2±10.6’dır. Bireylerin %68.0’i evli olup %32.0’si üniversite, %27.0’si lise, %22.0’si ilkokul mezunudur. Beden Kütle İndeksi (BKİ) verileri değerlendirildiğinde %42.0’sinin obez olduğu saptanmıştır. Kadınların ortalama bel çevresi 91.7±14.8, erkeklerin ise 93.6±15.8 cm’dir. Bireylerin TFEQ-R18'ye göre ortalama 36.0±19.4’ü kontrolsüz yeme, 54.4±24.1’i bilişsel kısıtlama, 13.3±12.4’ü duygusal yeme puanına sahiptir. BKİ ile bilişsel kısıtlama puanları arasında pozitif yönde (r=0.20;p=0.04), bel/kalça oranı ile kontrolsüz yeme arasında negatif yönde (r=-0.21;p=0.02) istatistiksel olarak önemli ilişki görülmüştür. HbA1c, insülin düzeyleri, total kolesterol, HDL-K, B12 vitamin ile TFEQ-R18 puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). LDL-K, demir, AST, ALT ve T3 düzeyleri ile kontrolsüz yeme puanları arasında, trigliserid düzeyi ile duygusal yeme puanları arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, bu çalışmada duygusal yeme, kontrolsüz yeme ve bilişsel kısıtlama gibi psikolojik yeme davranışlarının LDL-K, trigliserid ve demir düzeylerini etkilediği görülmüştür. Bu nedenle, sağlıklı beslenme konusunda verilecek eğitim ve danışmanlık hizmetlerinde beslenmenin psikolojik yönü de göz önünde bulundurulmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Yeme Davranışı, Üç Faktörlü Yeme Ölçeği (TFEQ-R18), Biyokimyasal Parametre
|
