D vitamini yaðda çözünen bir vitamindir. D2 ve D3 formlarý en önemli iki ana formudur. D2 ergosterolden sentezlenerek elde edilir, kaynaklarý maya ve mantarlardýr. D3 vitamini ise deride endojen olarak sentezlenir, yaðlý balýklar ve morina karaciðeri D3 vitamini kaynaklarýndandýr. D vitaminin tek baþýna kullanýlmasý ve baþka vitamin, mineral ve hormonlarla yaptýðý sinerjik etkinin oluþumu, bu sinerjik etkinin sonuçlarý ile ilgili yapýlan çalýþmalar mevcuttur. D vitamini kalsiyumun ince baðýrsaklardan emiliminin saðlanmasýnda, hormon olarak görev alýp nöromüsküler fonksiyonlarýn iyileþtirilmesinde, parathormon ile birlikte baðýrsaklardan kalsiyum ve fosforun emilip böylece kalsiyum-fosfor arasýndaki dengesinin saðlanmasýnda ve kalsiyum, magnezyum, fosfat metabolizmasýnýn düzenlenmesinde ve emilimlerini arttýrmada etkili olarak normal kemik geliþiminde görevlidir. Vücutta kalsiyum düzeyinin belirlenmesinde önemli bir görevi olan parathormon ile D vitamini metabolizmasý arasýnda önemli bir etkileþim vardýr ve bu sebeple D vitaminin eksik olduðu durumlarda kalsiyum emilimi de etkilenmektedir. D vitamininin yeterli olduðu durumlarda kalsiyum emilimi %30-80 arasýnda iken, eksikliðinde bu oran %10-15 düzeylerine kadar azalmaktadýr. Ayný zamanda kalsiyum taþýnmasýný da arttýrmaktadýr. Magnezyum kalsiyum-fosfor homeostazýnýn dengelenmesinde D vitaminine yardým etmektedir. Raþitizm gibi primer nedeni D vitamini eksikliði olan çeþitli hastalýklarda bile kalsiyum ve fosfor konsantrasyonlarý çok önemli yer tutmaktadýr. D vitamini takviyesinin yanýnda K2 vitamini özellikle magnezyum ile birlikte verildiðinde hastalýklarýn klinik tablosunda iyileþmeler saðladýðý saptanmýþtýr. Yapýlan çalýþmalar sonucunda D vitaminin ayný zamanda seks hormonlarýný etkilediði, yumurtlama kapasitesi ve yumurtanýn kalitesini de arttýrdýðý sonucuna varýlmýþtýr. D vitaminin yeterli düzeylerde olmasýna raðmen K2 takviyesi ile kemik mineralizasyondaki artýþýn çok daha etki olduðu görülmüþtür. Bu çalýþmada D vitamini ile sinerjik etkileþimi olan vitamin, mineral ve hormonlar arasýndaki iliþki incelenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: D Vitamini, D3 Vitamini, Sinerjik Etki, K2 Vitamini, Kalsiyum, Magnezyum, Fosfor
|
