Öz: Obezite için risk faktörlerin biri olarak deðerlendirilebilen duygusal yeme davranýþý; kiþinin genelde öfke, kaygý ve üzüntü gibi olumsuz duygular olarak kavramsallaþtýrýlan uyaranlardan ötürü açlýk hissetmediði halde yeme davranýþýna yönelmesi ve bunun sonucunda yeme davranýþýnýn artmasý olarak tanýmlanabilmektedir (Macht, 1999; van Strien ve ark., 2007, 2013). Bu çalýþmanýn amacý, bilinçli farkýndalýk ve duygusal yeme davranýþý arasýndaki iliþkiyi ve bu iliþkide tadýný çýkarma inançlarý olarak kavramsallaþtýran olumlu duygu düzenleme ve olumlu duygularýn sýralý aracý etkisini incelemektir. Çalýþmanýn örneklemini dahil edilme kriterlerine uyan 190 katýlýmcý oluþturmaktadýr. Yaþlarý 18 ile 63 arasýnda (Ort.= 34.19) deðiþen katýlýmcýlarýn 125’i kadýn (%65.8), 65’i erkektir (%34.2). Araþtýrmanýn verileri bilinçli farkýndalýk, tadýný çýkarma inançlarý, pozitif ve negatif duygu ile yeme davranýþlarýný ölçen öz bildirime dayalý ölçekler kullanýlarak çevrimiçi olarak toplanmýþtýr. Bu çalýþmada oluþturulan hipotezi destekler þekilde, bilinçli farkýndalýk ile duygusal yeme davranýþý arasýnda negatif yönde istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki bulunmuþtur. Ancak, tadýný çýkarma inançlarý ile duygusal yeme davranýþý istatistiksel olarak anlamlý bir þekilde iliþkili bulunmamýþtýr. Ayrýca negatif duygular ve duygusal yeme davranýþý arasýnda pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki bulunurken, pozitif duygular ve duygusal yeme davranýþý arasýndaki iliþkinin anlamlý olmadýðý görülmektedir. Bu çalýþmada hipotez edilenin aksine, sýralý aracý deðiþken analizi sonucunda, tadýný çýkarma inançlarý ve olumlu duygularýn bilinçli farkýndalýk ve duygusal yeme davranýþý arasýndaki sýralý aracýlýk etkisinin anlamlý olmadýðý bulunmuþtur. Elde edilen bulgular alanyazýn ýþýðýnda tartýþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Duygusal Yeme, Bilinçli Farkýndalýk, Olumlu Duygular, Olumlu Duygu Düzenleme, Tadýný Çýkarma Ýnançlarý
|
